Dilek ASLAN
Türkiye Ziraatçılar Derneği Rize Şube Başkanı Müfit Akman, özel sektör işletmelerinin kendi markalarını oluşturmaları ve fiyat istikrarını sağlamaları, böylece piyasada kalıcı olmaları gerektiğini söyledi.
Akman, yaptığı açıklamada, iklimsel özellikleri nedeniyle 60 yıldan bu yana Türkiye'de sadece Doğu Karadeniz'de yapılan çay tarımının, bölge için temel ve vazgeçilmez geçim kaynağı olduğuna işaret ederek, ''Ancak çayın yanında tarımı yapılabilecek ürünler aranmalı, ek gelir getirici ürünlerin yetiştirilmesi teşvik edilmelidir'' dedi.
Çay tarımında kalite artırıcı uygulamaların geliştirilmesi, ÇAYKUR ve özel sektörün kalite ve markalaşmaya önem vermesi gerektiğini vurgulayan Akman, şunları söyledi:
''Özellikle özel sektör işletmelerinin kendi markalarını oluşturmaları ve fiyat istikrarını sağlamaları, böylece piyasada kalıcı olmaları gerekmektedir. Özel sektör işletmeleri bir araya gelerek güç birliği yapmalı, paketleme ve pazarlama ağlarını birleştirerek maliyetleri düşürmelidir. Reklama önem vererek oluşturacakları markalarını güçlendirmeli, ihracata önem vermelidirler. Özel firmalar, üreticiden yüzde 7 ile 10 arasında kuru çay karşılığı yaş çay alımı yapmaya son vermelidir. Çünkü üreticiye verilen kuru çay, piyasada 3-4 YTL'den satılmakta, bu da hem tüketiciyi yanıltmakta hem de özel sektörün piyasasını daraltmaktadır.''
Akman, özel sektörün, aldığı yaş çayın karşılığını üreticiye ne zaman vereceğinin çoğu zaman belirsizlik taşıdığını, bunun önlenmesi için özel sektörün üreticiye mutlaka bir alım planı sunması gerektiğini söyledi.
Türkiye'ye son yıllarda önemli oranda kaçak çay girişi olduğunu savunan Akman, ''Ülkemize kaçak yollardan giren çay engellenmeli, denetimler artırılmalıdır. Taklit edilerek veya yabancı menşeli çaylarla harmanlanarak piyasaya çay satılmasının önüne geçilmelidir. Kaçak çay özellikle özel sektöre önemli darbe vurmaktadır'' diye konuştu.
ÇAYLIK ALANLAR YENİDEN YAPILANDIRILMALI
Akman, çay üreticisine verilen desteğe, artırılarak devam edilmesi ve gübrede üreticiye devlet desteği uygulanması gerektiğini belirterek, şunları kaydetti:
''Ürün borsaları geliştirilmeli, üretim ve tüketim aşamasında sağlıklı ve güvenli bir üretim yanında pazarlama ve tanıtıma önem verilmelidir. Organik çay üretimine önem verilmeli, çaylık alanlar tam olarak tespit edilmelidir. Ülkemizde uzun vadede bütün tarım ürünlerinde politika oluşturulmalı, bu kapsamda çay tarımı için 25–50 yıllık politikalar yapılmalıdır. Çaylık alanların ekonomik verimlilik ömrünün 60–70 yıl olduğu kabul edilmektedir. Bu nedenle toprak yapısı dikkate alınarak yeniden yapılandırma çalışması başlatılmalıdır. Çünkü yüzde 70-80 meyilli olan bölge arazisinde başka ürün yetiştirmek mümkün değildir.''
Akman, Rize Üniversitesi bünyesinde bulunan Çay Eksperliği Bölümü'nün, Çay Endüstri Mühendisliği Bölümü'ne dönüştürülmesinin çay sektörünün kaliteli eleman ihtiyacını karşılaması açısından gerekli olduğunu sözlerine ekledi.
