Koronavirüs salgını nedeniyle alınan önlemler neticesinde, kültür ve sanat faaliyetleri bir süreliğine durdurulmuştu. Kontrollü normalleşme sürecinde 1 Temmuz'da yeniden faaliyete geçecek olan kültür ve sanat tesislerinde alınması gereken önlemler belirlendi. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un imzasıyla; 81 ilin kültür ve turizm müdürlüğüne, Türkiye Otelciler Federasyonuna, Türkiye Otelciler Birliğine, Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneğine, Sinema Salonu Yatırımcıları Derneğine 'Kültür ve Sanat Tesislerinde Kontrollü Normalleşme Süreci' konulu genelge gönderildi. Genelge kapsamında alınacak önlemler, "Giriş, fuayede ve salonlar, Sanatçı ve personel, Temizlik ve Bakım, İşletme/personel araçları" başlıkları altında belirlendi. ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER ŞÖYLE SIRALANDI Kültür ve sanat işletmelerinin faaliyetleri sırasında, diğer kamu kurum veya kuruluşları tarafından ilan edilmiş olan tedbirlere tam olarak uyulacak. Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu'nun Kovid-19 Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi esas alınarak, tesisin bünyesinde bulunan tüm bölümlere ilişkin temizlik/hijyen uygulamaları ve süreçleri, ziyaretçi/seyirci/katılımcı/personelde hasta, semptomlu, şüpheli durumların varlığı ve acil hallerde ulaşılacak/yönlendirilecek kişi/kurumları, hastalık belirtileri gösteren ziyaretçi/seyirci/katılımcıya personelin yaklaşımını ve bu kapsamda alınacak önlemleri belirlemek üzere 'Eylem Planı' hazırlanacak. Planı uygulamaktan ve uygulamaları denetlemekten sorumlu personeller belirlenecek. İşletme genelinde plan düzenli aralıklarla değerlendirilecek, uygulamada karşılaşılan sorunlar, getirilen çözümler ve kamu kurum ve kuruluşlarınca uygulamaya konulan tedbirler dikkate alınarak güncellenecek. İşletmeler, sosyal mesafe kurallarına uygun olarak ziyaretçi/seyirci/katılımcı kabulü yapacak. Salonlar ile fuaye alanları, yeme içme üniteleri, satış üniteleri gibi genel kullanım alanları ile geri hizmet ünitelerinin kullanımına ve sıra bekleme olasılığı olan her yere ilişkin 'Sosyal Mesafe Planı' hazırlanacak ve plana uygun düzenlemeler yapılacak. Sosyal mesafe planına uygun olarak belirlenen kapasite tesis girişine ve her bir salonun girişine ayrı ayrı asılacak. Ziyaretçi/seyirci/katılımcıların koronavirüs tedbirleri ve uygulamalarına ilişkin bilgilendirilmeleri amacıyla tesis girişinde ve kolayca görülebilecek yerlerde uyulması gereken kurallar için görsel/yazılı bilgilendirme panoları asılacak. Ziyaretçi/seyirci/katılımcılara, girişte termal kamera veya temassız ateş ölçümü uygulanacak, 38 dereceden yüksek ateş ölçümlerinde, işletmeye alınmayarak bir sağlık kuruluşuna başvurması için uyarılacak. Ziyaretçi/seyirci/katılımcıların tesise maske ile girmeleri ve içeride bulundukları süre boyunca maske takmaları sağlanacak. Bununla ilgili yazılı ve sesli uyarılar/anonslar yapılacak. Maskesi olmayanlara, girişte verilmek üzere maske bulundurulacak. Tesis girişlerinde el antiseptiği bulundurulacak ve ziyaretçi/seyirci/katılımcıların ellerini antiseptikle temizlemelerinden sonra girişleri sağlanacak. Tesis giriş ve çıkışları, salon giriş ve çıkışları, danışma, vestiyer, otoparklar, gişe ve büfe bölümleri ile bay-bayan tuvaletlerinde sıra oluşmasının engellemesine yönelik sosyal mesafe kuralına uyulacak şekilde yer işaretleri, şerit, bariyer gibi düzenlemeler yapılacak. Bilet işlemleri mümkün olduğunca çevrimiçi gerçekleştirilecek, ziyaretçilerin bilet çıktısı olmadan giriş yapabilmeleri sağlanacak ve temassız ödeme alınacak. Temaslı pos cihazı kullanılması halinde her kullanımdan sonra cihazın en az yüzde 70 alkol içeren malzemelerle temizlik ve dezenfeksiyonu sağlanacak. Ödeme alanlarında kasa ile kullanıcı arasına göz hizasına kadar pleksiglas veya benzeri bariyer düzenlenecek veya kasada ödeme alan personel yüz koruyucu maske kullanacak. Vale hizmeti veren personel, her araç teslim alma ve etme hizmetinden önce ve sonra ellerini uygun antiseptik ile temizleyecek, eldiven takmayacak ve taşıtları maskeli kullanacak. Vestiyer kullanımında her bir kullanıcıya temassız bir alan sağlanarak hizmet verilecek, bunun sağlanamaması durumunda bu hizmet verilmeyecek. Asansörlerin içine birer metre ara ile sosyal mesafe yer işaretleri yapılarak toplam kapasitesinin üçte birini geçmemek kaydıyla kapasitesi belirlenecek ve yazılı/görsel bilgilendirme yapılacak. OTURMA ALANLARININ MESAFELERİ ARTIRILACAK Fuaye alanlarında oturma grupları seyrekleştirilerek ve araları açılarak yerleştirilecek. Sergi, fuaye, fuar alanlarında kapasite her dört metrekareye bir kişi olacak şekilde belirlenecek. Toplantı düzeninde oturum alanı iki kişi arası 1 metre mesafe bırakılacak şekilde düzenlenecek. Kişiler arası sosyal mesafeyi koruyacak önlemler alınacak. Salonlar etkinlik başlama saatinden en az 30 dakika önce hazır hale getirilecek ve etkinlik başlama saatinden önce salona kademeli olarak misafir alımlarının başlatılması sağlanarak kalabalık oluşumu engellenecek. Düzenlenen faaliyetler/gösteri/temsil arasında veya bitişinde kullanıcıların salondan tahliyesi hakkında duyuru yapılacak, salonun fiziki koşulları göz önünde bulundurularak, kapıya en yakın veya en uzak olan sıralardan başlayacak şekilde kullanıcıların çıkışı sağlanarak kalabalık oluşumu engellenecek. Ayrıca seanslar arası yığılmaları ve çakışmaları önleyecek şekilde sinema, tiyatro, konser gibi gösterilerin başlama, giriş-çıkış ve ara saatleri ayarlanacak, mümkün olan en az kapasitede salonun kullanımı sağlanacak mümkünse kullanılan salon sayısının toplam sayının üçte birini geçmemesine özen gösterilecek. Seyirci koltuklarında kişiler arası her yönden bir koltuk boşluk bırakılarak, salon kapasitesinin yüzde 60'ını aşmamak kaydıyla sosyal mesafe planına uygun oturum düzeni sağlanacak. Seyirci salon içerisinde su haricinde içecek ve yiyecek tüketimine izin verilmesi durumunda yeme-içme sırasında maske çıkarılacağından izleyiciler arası sosyal mesafenin her yönden 2 koltuk boş bırakılarak artırılması sağlanacak. Sosyal mesafe ve oturma düzeni kuralları, aynı aileden olanlar arasında uygulanmayacak. KLİMALAR, DIŞARIDAN TEMİZ HAVA ALACAK ŞEKİLDE ÇALIŞTIRILACAK Tüm klimalar, yüzde 100 dışarıdan temiz hava alacak şekilde çalıştırılacak, vantilatör kullanılamayacak, merkezi havalandırma sistemleri bulunan tesislerin havalandırması temiz hava dolaşımını sağlayacak şekilde düzenlenecek ve tüm kapalı alanlarda fiziki imkan varsa sık sık doğal havalandırma yapılacak. Tüm sanatçılar, koroda bulunan ses grupları, oyuncular ve solist sanatçıları, piyanistle veya eser solistleri ile birlikte çalışmaları, orkestrada bulunan enstrüman grupları ve oda müziği grupları için çalışma stüdyoları/odaları veya sahnenin büyüklüğüne göre haftanın belirli günlerinde planlanacak dersler, sosyal mesafe kurallarına uymak ve kurum sağlık görevlilerinin gerekli önlemleri alması kaydı ile başlayacak ve yürütülecek. Ayrıca repertuar programına göre ileri tarihlerde provaların başlaması için ön zemin hazırlanacak. Sanatçıların ve personelin düzenli sağlık kontrolü yapılır, birlikte yaşadığı kişilerin koronavirüs açısından izlenebilmesi için personelden periyodik bilgi alınacak. Personel ve sanatçı girişinde termal kamera veya temassız ateş ölçümü yapılacak, el antiseptiği bulundurulacak. Personel veya sanatçı; öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi hastalık belirtileri veya 38 derece üzerinde ateş tespiti halinde izole edilecek ve en yakın sağlık kuruluşuna başvurması sağlanacak. Personelin ve sanatçıların soyunma-duş-tuvalet ve ortak yemek yeme dinlenme, makinist, ışık, ses ve prova odaları, kundura atölyeleri, terzihane, kulis alanları, sosyal mesafe koşullarına uygun olarak düzenlenecek. KULİSTE ZİYARET OLMAYACAK Kulislere ziyaretçi kabul edilmeyecek. Kulis alanlarında el antiseptiği bulundurulacak ve doluluk durumu sık sık kontrol edilecek. Tüm alanların temizliği, yüzeyin niteliğine göre standartlara uygun ürün kullanılarak uygun sıklıkta yapılacak, bu uygulamaların izlenebilirlik kayıtları tutulacak. Her gösteri sonrası seyirci koltuklarının elle temas eden yüzeyleri uygun dezenfektan ürünle silinecek. Tesisin tamamında kapı kolları, tırabzanlar, asansör düğmeleri, elektrik düğmeleri, pos cihazı, televizyon kumandası, telefon, bilgisayar klavyesi, menü, masa üstleri, tuzluk/biberlik gibi el temasının yoğun olduğu yüzeyler sık sık su ve deterjanla temizlenecek, 1/100 sulandırılmış çamaşır suyu ile dezenfeksiyonu sağlanacak, klor bileşiklerinin zarar verdiği pos cihazı, telefon, bilgisayar klavyesi gibi yüzeylerde ise yüzde 70'lik alkol bazlı ürünler kullanılacak, izlenebilirlik kayıtları tutulacak. Tuvaletlerin zeminleri, klozetler, pisuvarlar 1/10, lavabolar, musluk ve batarya başlıkları, kapı kolları 1/100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu ile sık sık temizlenecek, dezenfeksiyonu sağlanacak ve izlenebilirlik kayıtları tutulacak. Tuvaletlerde el kurutma fanları kapatılarak kullanım dışı bırakılacak, tek kullanımlık kağıt havlular kullanılacak. Devamlı sıvı sabun, tuvalet kağıdı ve kağıt havlu bulundurulacak. Temizlik yapan personel kişisel koruyucu ekipman (eldiven ve maske) kullanacak, işlem sonrası ekipmanını iş yeri çöpüne atacak, su ve sabunla en az 20 saniye el temizliğini ve hijyenini sağlayacak. Havalandırma ve klima sisteminin, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi gibi araç, gereç, malzeme ve donanımın periyodik bakımları ve gerekli olanların sterilizasyonu sağlanacak. Klima ve havalandırma sistemlerinin filtreleri periyodik olarak zamanında değiştirilecek. Hiçbir alanda vantilatör kullanılmayacak. Tesisteki kapalı mahallerin tamamının sıklıkla fiziki imkan varsa kapı ve pencereleri açılarak doğal havalandırması sağlanacak. İşletme araçlarına el antiseptiği ile ellerin temizliği sağlanarak binilecek ve araç içinde sürekli maske takılacak. Mümkünse araçların her zaman aynı personel tarafından kullanımı sağlanacak. Aracın el teması, yoğun yüzeylerinin her kullanımdan sonra yüzde 70 alkol içeren ürünle dezenfeksiyonu sağlanacak. Genelgedeki esasların sürece bağlı olarak zaman içerisinde güncelleneceği de kaydedildi.