Anadolu parsı, bilimsel adıyla "Panthera pardus tulliana", leoparın bir alt türüdür. Türkiye'nin batı ve güneybatısındaki dağlık ve ormanlık alanlarda yaşardı. Ancak, nesli büyük ölçüde azalmış ve günümüzde nadir görülmektedir. Genellikle Anadolu'nun doğusunda yoğunlaşmıştır. Peki, Türkiye'de Anadolu parsı var mı? Anadolu parsı koruma altında mı?
Anadolu Parsı Hakkında Genel Bilgiler
Anadolu parsı, güçlü bir vücuda sahip olup, sarı-kahverengi kürkü ve siyah lekeleriyle dikkat çeker. Genellikle gece aktif olan bu hayvanlar, tek başlarına avlanırlar. Ana avları küçük memeliler, kuşlar ve bazen büyük otlak hayvanlarıdır.
Anadolu Parsı Nesli Neden Tükendi?
Avlanma Faaliyetleri
Anadolu parsı, değerli bir av olarak görülmüş ve yoğun bir şekilde avlanmıştır. Bu durum, popülasyonunun azalmasına büyük katkıda bulunmuştur.
Yaşam Alanlarının Tahribatı
Doğal yaşam alanlarının tahrip edilmesi ve av kaynaklarının azalması, parsların insan yerleşimlerine yakın alanlara yönelmesine neden olmuştur. Bu durum da genellikle vurularak veya zehirlenerek öldürülmelerine yol açmıştır.
Yetersiz Yasal Koruma
Anadolu parsının korunması için yeterli yasal düzenlemeler yapılmamış veya uygulanmamıştır. Bu da neslinin azalmasına katkıda bulunmuştur.
Koruma Çalışmaları ve Mevcut Durum
Anadolu parsının korunması için acil önlemler alınmalıdır. Bilimsel araştırmalar ve koruma çalışmalarıyla bu nadir türün neslinin devamı sağlanmalıdır. Boyu 200-250 cm, ağırlığı dişilerde 35-50 kg, erkeklerde 45-70 kg civarında olan Anadolu parsı, geyik, yaban keçisi, yaban domuzu, küçük memeliler ve kuşları avlar.
Türkiye'de Anadolu Parsı Var Mı?
Türkiye'de Anadolu parsı olarak bilinen bir leopar alt türü bulunmaktadır. Bu tür, özellikle Türkiye'nin Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaşamıştır. Bilinen son birey 1974'te Ankara Beypazarı'nda vurulmuştur. Türkiye'de neslinin tükendiği düşünülse de, 2018 ve 2019 yıllarında Şırnak Cudi Dağı'nda kurulan fotokapanlarla Anadolu parsının varlığına dair yeni kanıtlar ortaya çıkmıştır. Tarım ve Orman Bakanlığı, Anadolu parsını koruma amacıyla yerlerinin paylaşılmayacağını açıklamıştır. 2023 yılında Anadolu parsının yeni görüntüleri de paylaşılmıştır.
Genetik Araştırmalar
Uzun süre ayrı bir pars alt türü olarak kabul edilen Anadolu parsı, modern genetik araştırmaların sonucunda İran parsı alt türleriyle genetik olarak çok az farklılık gösterdiği anlaşılmış ve bu gruba dahil edilmiştir.
Anadolu parsının korunması için doğal yaşam alanlarının korunması ve popülasyonun artırılması amacıyla çeşitli önlemler alınmaktadır. Türkiye'nin doğal mirasının bu önemli parçası, bilinçli koruma çalışmalarıyla hayatta kalabilir.
