<span class='Apple-style-span' style='font-family: Arial'><p style='text-align: justify'><strong><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>Tüm dünyada internet üzerinden dolandırıcılık hikayeleri artarken, TİB Başkanı Osman Nihat Şen, net kullanıcılarından alışkanlıklarını değiştirmelerini istedi. Dolandırıcılıktan korunmak için birinci kural ise bedava programlardan uzak durmak. Her gelen maili de açmayın. 10 mailden 8'i bilgisayarınızı ele geçirme amacında</span></strong></p><p style='text-align: justify'><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>Pek çok insanın günde 7-8 saatini başında geçirdiği internet, artık kişilerin hem özel hayatını, hem kariyerini hem de banka hesaplarını tehdit ederken, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) İnternet Daire Başkanı Osman Nihat Şen, internettin zararlarından korunma yollarını anlattı. Milyonlarca insan sitelere girip bedava müzik ve görüntü indirirken, Şen, bedava olan müzik, video, oyun ve müstehcenlik sitelerinin, aslında internetteki banka hesaplarımıza erişmek için kurulan tuzaklar olduğuna dikkat çekti. AKŞAM'a konuşan Şen, internet kullanan vatandaşların dikkat etmesi gereken temel kuralları sıraladı. İşte Şen'in verdiği internet kullanma taktikleri şöyle:</span></p><p style='text-align: justify'><strong><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>BEDAVA PROGRAM İNDİRMEYİN</span></strong></p><p style='text-align: justify'><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>İnterneti kuralına göre kullanan kişi, bilgisayar güvenliğiyle ilgili sorun yaşamaz. Kurallar nedir: Bilgisayarınızdaki hiçbir şey kopya ya da çalıntı olmamalı. İsterseniz en basit fotoğraf programı olsun, internetten bedava indiriyorsunuz. Hayatta kimse kimseye bedava bir şey verir mi? Kırtasiyeden en küçük A4 kağıdı isteyince bile 'senin olsun' demez kimse. Birinci kural: Bilmediğiniz ve güvenmediğiniz programları kullanmayın. Size bir şey sunan insanlar onunla birlikte içine virüs gibi kötücül yazılımlar ekleyerek veriyor. Bunlar güvenli değil.</span></p><p style='text-align: justify'><strong><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>GELEN 10 MESAJIN 8'İNİ AÇMA</span></strong></p><p style='text-align: justify'><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>İkinci kural: Her gelen e -posta ve mesajı açmayın. Her 100 mesajın 80'i istenmeyen mesaj. Size gelen 10 mailin 8 tanesini hiç açmamanız lazım. Teknoloji o kadar ilerledi ki, herhangi bir kişi internetten bir program bulup, açtığınız maille sizin bilgisayarınıza virüs bulaştırabilir. Çok kolay bunlar. O yüzden her e-postayı açıp okumamanız gerekiyor.</span></p><p style='text-align: justify'><strong><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>YASAL MÜZİK İMKåNINI KULLANIN</span></strong></p><p style='text-align: justify'><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>Güvenliğinden emin olmadığınız sitelere girmeyin. Bir web sitesinde gezinirken o site sizin bilgisayarınıza zararlı yazılım indiriyor. Siz resim, müzik, video indirdiğinizde, isteyerek bilgisayarınıza bir şey inmesini kabul ediyorsunuz. Kullanıcı isterse içeri girmek çok kolay. Kullanıcı, müzik ve video indirerek sürekli zararlı yazılım alıyor. İndirmeden izleyenler de risk altında. Onlarda da bilgisayarınıza çerez, kuki denen kötü yazılımlar iniyor. Bilgisayarınıza inen kötücül yazılımlarla maddi ve manevi zarara uğrarsınız. Yasal müzik imkanlarını kullanın. Çok küçük miktar ödemeyeyim diye düşünürseniz banka hesabınız boşalıyor.</span></p><p style='text-align: justify'><strong><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>Adınıza porno siteye yorum yazılıyor</span></strong></p><p style='text-align: justify'><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>SON dönemde hızla artan yeni bir sorun daha var. İnsanlar sizinle ilgili bilgi temin etmek için internetten bilgi arıyor. Kişilerin itibarını zedelemek için farklı siteler açıyorlar. Siyasette yetkin, etkili kişiler ile kamudaki kişilerle ilgili bayağı bu tür site açıldı. Sizinle ilgili site açıp sizle ilgili olumsuz bilgi giriyorlar. Bilgisayarı ele geçirmeye de gerek yok. Daha kolay yapılıyor. Bize gelen şikayetten gördüğümüz, vatandaş kendisiyle ilgili olumsuz içeriğin nasıl önleneceğini çok merak ediyor. Bu çok önemli bir gündem. Vatandaşlarla ilgili de bunu çok yapıyorlar. Kişisel husumet ya da düşmanlıktan oluyor. Bayanlar için özellikle şunu yapıyorlar: Bir porno ya da müstehcenlik sitesinin yorum bölümüne kişinin adını yazıyorlar. Arama motoruna kişinin adını yazınca direkt o site geliyor. Çalışan kadınlar çok sıkıntı çekiyor. Benim o siteyle işim yok diye yüzü kızarıyor.</span></p><p style='text-align: justify'><strong><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>ANNE KIZLIK SOYADINI ALIYOR</span></strong></p><p style='text-align: justify'><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>BİR kişiyle ilgili temin edilmesi en zor şey, annesinin kızlık soyadı. Nasıl temin edilir acaba diye düşününce, mesela, Facebook'ta 'dayı, dayıoğlu' gibi ifadelerin geçtiği tabirleri arıyor. Sosyal medyada paylaşım sitelerinde bu tabir geçiyorsa tamam diyip anne kızlık soyadını buluyor. Sonradan bu kareler yan yana gelince insan ne yaptığını sonradan anlıyor. Doğum tarihi gibi verileri de yine mail trafiğinden, sitelere kayıt alırken ya da Facebook gibi sitelerden buluyor.</span></p><p style='text-align: justify'><strong><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>PROFİL FOTOĞRAFLARINA DİKKAT ET</span></strong></p><p style='text-align: justify'><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>Facebook'tan fotoğrafın çalınıp müstehcen sitelere konması da oluyor. Herkesle bilgilerinizi paylaşmayın. Facebook'a koyduğumuz fotoğraflara dikkat edelim. Eğer o bilgisayarı başka kişiler de kullanıyorsa daha da dikkat edelim.</span></p><p style='text-align: justify'><strong><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>En çok virüs müstehcenden</span></strong></p><p style='text-align: justify'><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>EN çok zararlı yazılım bulaştıran internet sitesi, müstehcenlik siteleri. Çünkü bu sitelere giren herkes bilgisayarıma ne verirseniz alırım diyor. Orada alma sınırı da yok, insanlar sürekli görüntü ve resim alıyor. O sırada sürekli bilgisayarınıza zararlı yazılım yüklüyor. Müzik, video, kumar ve müstehcenlik siteleri zararlı yazılımların bilgisayara yüklenmesine aracılık ediyor. Bu zararlı yazılımlar da kişisel verilerinizin ele geçirilmesine neden oluyor.</span></p><p style='text-align: justify'><strong><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>Korsanlar kişisel bilgilerinizi hack'leme peşinde</span></strong></p><p style='text-align: justify'><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>KORSANLAR, banka hesaplarına ulaşmak için kişilerle ilgili kişisel verilere ulaşmaya çalışıyor. Adı, soyadı, TC kimlik numarası, anne kızlık soyadı, doğum tarihi ve yeri gibi bilgilere erişiyorlar. Kiminle mailleştiğinizi takibe alıyorlar. Mailiniz izlenirse kişisel bilgileriniz edinilir. Mail adresinizi izlemek için şifreyi bulmalı. Şifreyi bulmak da kolay. İnsanları tuzağa düşürmek için bir takım müstehcen ya da müzik siteleri açıyorlar. Girince diyorlar ki, bedava mailini yaz; kaydol. Mail adreslerinizle birlikte şifrenizi hatırlamak için bir de soru istiyor. Böylece şifrenizi ve gizli sorunuzu öğreniyor. Kişinin bu işlemlerdeki şifre ile banka işlemi şifresi ya aynı ya da benzer oluyor. Onlar çok yakın zincir içinde kombinasyonlarını üreterek şifreye ulaşıyor.</span></p><p style='text-align: justify'><strong><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>BİLGİSAYARLARIMIZ BAŞKASININ KONTROLÜNDE</span></strong></p><p style='text-align: justify'><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>İNTERNET güvenliğindeki en büyük risklerden birisi, sizin bilgisayarınızın başkası tarafından kullanılması. MSN, Hotmail ve Facebook şifresinin çalınması ve internetten bankacılık işlemlerinde yaşanan sorunların nedeni de bu. 5-6 yıldır internet bankacılığı kullanan ve hiç sorun yaşamayan insanlar var. Neden, çünkü bilgisayarına hiç müzik indirmiyor. Eğer indirme işlemi yapıyorsam o bilgisayarda banka işlemi yapmam. Ya da bilgisayarı belli aralıklarla bütün ayarları başlangıç ayarlarına götürüyorum. Bilgisayar korsanları, şimdi de sizin bilgisayarınızı ele geçirip köle bilgisayar yapıyorlar. İnternette bir yere saldıracak olan korsanlar, bunu köle bilgisayarla yapıyor. İnsanların bilgisayarını köleleştirmek için önce insanların ilgisini çekecek siteler kurma ve mail atma gibi araçları deniyor.</span></p><p style='text-align: justify'><strong><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>Her gördüğün kişiyle internet arkadaşı olma</span></strong></p><p style='text-align: justify'><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>NORMALDE tanımadığınız kişilere fotoğrafınızı gösterir misiniz. O zaman neden internete resimlerinizi koyuyorsunuz. Fotoğrafındaki üniforması ve internete koydukları bilgilerle çocuklara kadar ulaşılabilir. Çocuklar emin olmadığı kişilerle konuşmamalı ve kiminle konuşacağını kendisi belirlemeli. Her gördükleri kişiyle internette arkadaş olmamalı.</span></p><p style='text-align: justify'><strong><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>PORNO SİTE MAĞDURLARI ARTIYOR</span></strong></p><p style='text-align: justify'><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>MÜSTEHCENLİK sitelerine üye olmayın. Reklam yolluyor, bedava üye oluyorsun. Ya da 30 TL'ye sana günlük 20 tane resim ve video göndereceğim diyor. Bu tür para yollayan o kadar çok kişi var ki... Bu tür siteler kesinlikle dolandırıcılık. Kesinlikle bir şey yollamıyorlar. Müstehcenlikte bu konu çok sınırsız şekilde gidiyor. Çünkü konuşulamıyor. Bize gelen şikayetlere göre çok mağdur var. Premium üyelik oluyor. Hem parası hem de şifresi gidiyor. Bir de üstüne video da yollamıyor.</span></p><p style='text-align: justify'><strong><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>Şifresi çalınan savcılığa gitsin</span></strong></p><p style='text-align: justify'><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>- HOTMAİL şifreniz çalınınca kesinlikle savcılığa suç duyurusunda bulunmanız lazım. Süreci savcılık yürütüyor, kayıtlara girmesi lazım. Savcılığa gidip şifrem şu tarihte çalındı, o tarihten sonra MSN'i kullananlar ben değilim diyecek. Savcılık da Microsoft'un temsilciliğine, o tarihten sonra Hotmail ya da MSN'e hangi IP adresinden girildiğini soracak. Facebook'ta da süreç aynı. Savcılığa suç duyurusu, o tarihten sonra giren IP adresinin Facebook'un temsilciliğinden istenmesi işlemleri aynen yapılıyor. Zanlı durumuna düşebilirsiniz.</span></p><p style='text-align: justify'><strong><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>Sitelerde hakaret edilen vatandaş ne yapacak?</span></strong></p><p style='text-align: justify'><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>- VATANDAŞLAR böyle bir durumla karşılaşınca ne yapması gerektiğini, o siteye nasıl ulaşarak, kendisiyle ilgili içeriği nasıl çıkaracağını bilmiyor. Burada öncelikle sitenin iletişim kısmındaki yetkililere, içeriğin çıkarılması için başvuruda bulunmanız gerekir. Talebiniz iki gün içinde karşılanmazsa 15 gün içinde yerleşim yerinizdeki sulh ceza mahkemesine başvurarak mağduriyetinizin giderilmesini isteyin. Eğer sitede iletişim bilgisi yoksa, internet.tib.gov.tr adresinden iletişim bilgilerine ulaşılabilir. Site de yargı kararını uygulamazsa hapis cezası var.</span></p><p style='text-align: justify'><strong><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>Çocuk kendi ismini yazmasın</span></strong></p><p style='text-align: justify'><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>OYUN sitelerinde de yavaş yavaş problem artmaya başladı. Çocuklar üzerinden sıkıntı daha da büyüyor. Çocukların, oyunun şifresini nasıl kırarım, şu leveli nasıl atlarım gibi gündemleri var. İnternette de o tür sitelere girip bu bilgileri arıyorlar. Kötü niyetli kişiler, kişisel aile ve adres bilgilerinin hepsini oyunda çocuktan alıyorlar. Oyun oynayan çocuk kendi ismini yazmasın.</span></p><p style='text-align: justify'><strong><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>İnternete zaman sınırı</span></strong></p><p style='text-align: justify'><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>İNTERNETTE sorun yaşamamak için zaman sınırlaması yapın. İnsan günde 10 saat uyumaz, 10 saat yürüyüp 10 saat yemek yiyemez. Ama Türkiye'de günde 7 saat oyun oynayan çocuklar var. Zaman sınırlaması yapmayınca karşınıza çıkacak problemleri yönetemiyorsunuz. İstemediğiniz kişilerle sohbet edip istemediğiniz sitelerden bilgi alabiliyorsunuz. Öyle bir hale geliyor ki, bilgisayarınızı riske sokmak için gereken her şeyi yapıyorsunuz.</span></p><p style='text-align: justify'><span class='Apple-style-span' style='font-size: medium'>Kontör isteyene aldanmayın MSN şifresi kırılması sorunu çok fazla. Çok fazla insan şifresini çaldırıyor. Çalan kişi, listesindeki bütün irtibatlarına onun adına mesaj, hakaret mesajı yolluyor ya da kontör istiyor. O esnada sizin internette yaptığınız özel bilgileri de alıyorlar. Mesela, bankacılıkla ilgili işlemler. Fatura ödeme havale işlemleri bayağı gelişti. Bu esnada sizin o bilgileriniz başkaları tarafından ele geçirilebiliyor. Sizin hotmail ve MSN şifreniz nasıl çalınıyor, demek ki, o bilgisayarınızda ekstra program çalışıyor. Sizin olmadığınız saatte bilgisayarınıza girip şifrenizi çalıyor.</span></p><p style='font-size: x-small'><strong>Deniz ÇİÇEK</strong></p><p style='font-size: x-small'><a href='http://www.aksam.com.tr/' target='_blank'><img src='http://www.memurlar.net/common/images/press/8.gif' border='0' alt='Akşam' /></a></p></span>