Dünya genelinde etkisini sürdüren yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında hayatın, yaygın aşılama programlarının etkinliği, önlemlere uyumun devamı, aşıların ne kadar süre bağışıklık sağlayacağı ve yeni mutasyonların olup olmayacağı yönündeki değişkenlere bağlı olarak en erken yaz sonunda göreceli bir şekilde normale dönebileceği öngörülüyor. Gazi Üniversitesi Dekanı ve Sağlık Bakanlığı Toplum Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan ve İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Çetiner, AA muhabirine yaptığı açıklamada, salgının seyri ve hayatın ne zaman normale döneceğine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Prof. Dr. İlhan, salgının tam olarak ne zaman sona ereceğini söylemenin henüz mümkün olmadığını belirterek "Gelinen aşamaya baktığımızda toplumun kısıtlamalara uyması, toplumsal aşılamanın başlamasıyla beraber hem Türkiye'de hem de dünyada daha iyi bir yöne doğru gittiğini söylemek mümkün." diye konuştu. Yol haritasının ancak ve ancak yaşanarak görülebileceğinin altını çizen İlhan, sözlerine şöyle devam etti: "Kuşkusuz, salgının tam olarak ne zaman sonlanacağını söyleyemeyiz ancak Türkiye'de toplumsal bağışıklık olarak adlandırabileceğimiz toplumun yüzde 60-70'inin koronavirüse karşı antikorlarının gelişmesiyle olacaktır. Bu da bu büyük olasılıkla bağışıklama aracılığıyla söz konusu. Bu arada 2 milyondan fazla kişinin de koronavirüsü geçirdiğini göz önünde tutmamız gerekiyor. Yaklaşık yüzde 60-70 seviyesinde bir bağışıklama seviyesine ulaştığımızda koronavirüsün artık kişiler arası daha az bulaşacağını söylemek mümkün." "Daha iyi bir normal yaşam tedbirlere uyuma bağlı" Vaka sayılarının da son iki hafta içinde düşük seviyelere gelmeye başladığına işaret eden İlhan ancak bunun toplumda bir rehavete yol açmaması gerektiğini, hastalık riskinin hala oldukça etkin olduğunu vurguladı. İlhan, "Eğer kişiler, aşı oldum ya da hastalığı atlattım diye maske takmaz, fiziksel mesafeye uymaz, kalabalık içinde bulunursa, hijyene dikkat etmezlerse koronavirüs hastalık riskinin her zaman söz konusu olacağını bilmeleri gerekiyor." uyarısında bulundu. Prof. Dr. İlhan, sözlerine şöyle devam etti: "Aşılamada belli bir seviyeye gelindiğinde ve toplumun tedbir kurallarına riayet etmesi durumunda yaz ayları sonunda görece daha normal bir yaşamı sürebiliriz. Eski normallerimiz olmamakla birlikte şu an yaşanılan koşullara oranla daha iyi bir normal yaşam, ancak ve ancak toplumsal bağışıklamada gelinen seviye ve tedbirlere uyuma bağlı. Bunların hepsinde toplumda vakaların ve hastaların artıp artmamasına, kurallara uyuma, kalabalık ortamlarda bulaşın artıp artmaması etken olacak." "Aşılar ile normal günlük hayatlarımıza bir günde geri dönmemiz mümkün değil" İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Çetiner de virüsün mutasyona uğraması ve bulaşıcılığın artması halinde de maske, fiziksel mesafe ve el hijyeni olan bireysel tedbirlerin hastalıktan korunmada en etkili çözümler arasında olduğunu vurguladı. Aşıların Kovid-19 salgınında en büyük silah ve çıkış anahtarı olduğunun altını çizen Çetiner, "Ancak ne yazık ki aşılar ile normal günlük hayatlarımıza bir günde geri dönmemiz mümkün değil. Yaygın aşılama ve toplum bağışıklığına ulaşma zaman alacak. Ne zaman pandemi bitecek, ne zaman virüs zararsız hale gelecek, ne zaman önlemler bitecek? Net bir tarih vermek mümkün değil ne yazık ki." diye konuştu. Prof. Dr. Çetiner, tüm bu soruların cevabını ve tarihi etkileyecek birçok değişken bulunduğunu aktararak şunları kaydetti: "Salgının ne zaman biteceği, yaygın aşılama programlarının etkinliği, toplumun aşı olma isteği ya da uyumu, bu sürede en temel önlemlere uyumun devamı, aşıların ne kadar süre bağışıklık sağlayacağı ve yeni mutasyonların olup olmayacağı gibi değişkenlere bağlı. Tüm bunlar, tarih ve pandeminin seyrini etkileyecek faktörler. En erken tahminler, 2021'de yaz sonu veya sonbaharda hayatın normale dönmeye başlayacağı yönünde. ABD'den Dr. (Anthony) Fauci de 'toplu koronavirüs aşılama programları ile önümüzdeki Ekim 2021'den itibaren normale dönmeye başlayabiliriz.' demişti." Aşı olunması durumunda da bir süre daha önlemlere devam edilmesi gerektiğine dikkati çeken Çetiner, "Çünkü hala aşıların ne kadar bulaşıcılığı önlediğini bilmiyoruz. Aşı olsak bile başkasına Kovid-19 bulaştırma riskimiz olabilir. Aşılar yüzde 100 koruyucu değil ve toplum bağışıklığının kazanılması zaman alacak." değerlendirmesinde bulundu.