CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, Çevre ve Şehircilik Bakanı Fatma Güldemet Sarı'ya Timya Vadisini sordu.
Rize Merkez İlçe Yeniköy Mahallesi'nde 2011 yılında başlayan ve Timya Vadisi olarak bilinen kentsel dönüşüm projesinin bitirilip konutların teslim edilememesi hak sahiplerinin mağduriyetini arttırmaktadır. Öte yandan inşaat alanında ortaya çıkan zemin kayması nedeniyle insanlar tedirgin olmuşlardır,
Hatırlanacağı gibi; 2011 yılında planlanan dönüşüm projesi, Rize Belediyesi ve TOKİ arasında yapılan protokolle TOKİ'ye devredilmiştir. TOKİ de. 2012 yılı Şubat ayında ev ve arsa sahipleri ile, projenin 18 ayda bitirilmesi, bu süre içinde hak sahiplerine kira ödenmesi koşuluyla anlaşma sağlamıştır.
Ancak hazırlanan ve 22 katlı II binadan oluşan proje, dönemin Başbakanı Sayın Recep Tayip Erdoğan tarafından, çok katlı olduğu ve bölgenin mimarı isine uymadığı gerekçesi ile beğenilmemesi üzerine yatay yoğunluk arttırılarak, 759 konut, bir cami ve bir alış veriş merkezi olarak yeniden yapılmıştır. Nihayet Ağustos TOKİ Başkanı Mehmet Ergün Turan tarafından örnek bir dönüşüm projesi olarak takdim edilmiş ve 24 Ağustos 2014'te ihaleye çıkarılacağı söylenmiştir. 14 Ağustosta değil am; 18 Kasım 2014'te ihale gerçekleştirilmiştir.
Ne var ki temel atma işlemi ancak 27 Mayıs 2015 tarihinde yapılabilmiştir, Oysa insanların evleri Nisan 2013'te yıkılmış ve inşaatın 18 ayda bitirileceği söylenmişti. Her şeye rağmen tevekkülle inşaatın başlamasına sevinen insanlar kötü haberi, Kasım 2015'e aldılar. İnşaat alanında zemin kayması olmuş ve 9 katı çıkarlan bloklardan biri yan yatmıştı. Bunun üzerine inşaat durdurulmuş, yapılan incelemeler sonrası yan yatan blok yıkılmış ve araziye kazıklar çakılarak tehlikenin giderileceği bildirilmiştir.
Rize İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Murat Yazıcı, inşaat alanında önceden yapılan sondaj verileri ile belirlenen toprak yapısına göre önlem alınması gerektiğini, ancak önlem alınmadığının anlaşıldığım söyledi. Projenin ilk yapıldığında Rize Belediye Başkanı olan Halil Bakırcı ise 'TOKİ'nin zeminin sakat olduğunu bildiğini, zeminin iyileştirilmesi için gereken çalışmalar milyon harcama gerektiğinden yapılmamıştır' diyerek TOKİ ve inşaatı yapan firmayı suçlamıştır.
TOKİ ise 15 Şubat 2016 tarihinde yaptığı açıklamada; Rize'de yürütmekte olduğu TİMYA Vadisi Kentsel Dönüşüm Projesi'ne iddiaların aksine zemin etütleri sonrasında başlanıldığı ve bölgede geçtiğimiz yaz yaşanan şiddetli yağışlar sonrasında görülen zemin hareketlerine karşı da ilave heyelan kazıkları çakılarak gerekli tedbirlerin alındığı ve kısa sürede inşaat çalışmalarının yeniden başlanacağını belirtmiştir. TOKİ'nin son açıklamasında tüm aksiliklere rağmen, projenin 2016 yılı sonuna kadar bitirileceği ifade edilmiştir.
Bu çerçeveden;
1- İlk projelendirilmesine göre ortalama 22 kat- II blok olan proje, daha sonra hangi gerekçelerle kat düşürülerek 14 bloğa çıkartılmıştır? Bu durumda projenin yoğunluğu sorun oluşturmuyor mu; yatay yoğunluk artırılırken sosyal donatı alanlarından mı fedakârlık yapılmıştır? Proje örnek ve prestij proje olarak takdim edilirken; azalan sosyal donatı alanları ile bir beton yığınına dönmesi nasıl izah edilmektedir?
2- Rize inşaat Mühendisleri Odası Başkanı ve Rize Eski Belediye Başkanı zeminin sakat olduğunun bilindiğini söylüyor. İnşaat sakat olduğu bilinen zeminde gerekli tedbirler almadan mı başlamıştır? Rize'nin bol yağış alan bir yer olduğu bilinmektedir. Nasıl oluyor da sağlam olmayan zeminde meydana gelen kayma yağan yağmurla izah ediliyor?
3- Rize Eski Belediye Başkanı 3-5 milyon TL masraftan kaçınıldığı için gerekli tedbirlerin alınmadığını ima ediyor; bu iddia araştırılmış mıdır, doğru mudur? Doğruysa sorumlular hakkında herhangi bir işlem yapılmış mıdır?
4- Yeniden zemin güçlendirme (30 metrelik yaklaşık 1000 heyelan kazığı çakıldığı söylenmektedir) çalışmaları ve yıkılıp yeniden yapılacak Olan blok için ne kadar harcama yapılmıştır; bu harcamalar ihale bedelinin yüzde kaçıdır, bu çalışmalar için yeni ihale yapılmış mıdır?
5- Bu harcamalar nasıl telafi edilecektir? Sigorta Firması tarafından karşılanacağı iddiası doğru mudur? Bu sigorta firmasının ad' nedir, bugüne kadar herhangi bir ödeme yapmış mıdır?
6- Bu masraflar maliyete yansıtılacak mı? Bu yansıtma hak sahiplerini ilgilendirecek mi?
7- TİMYA Projesi'nin gecikmesi nedeniyle mağdur olan hak sahiplerinin mağduriyetleri nasıl giderilecektir?
8- Proje ne zaman bitecek, konutlar hak sahiplerine ne zaman teslim edilecektir? Hak sahipleri ile yapılan sözleşmeler hala geçerli mi?
9- Hak sahipleri konutları aldıktan sonra ödemeleri nasıl yapacaklar?
10- Bakanlığınız; insanların mağduriyetine ve kamunun zarar ettirilmesine yol açan sorumlularla ilgili herhangi bir soruşturma yapmış mıdır; yapmışsa bu soruşturmanın sonuçları nedir; yapmamışsa bundan sonra yapmayı düşünmekte midir?
11. TOKİ, 'Gerekli zemin güçlendirme çalışması yapılmış ve proje devam etmektedir” diyor, Gerçekten böyle mi, insanların 'tekrar zemin kayması olur mu, tehlike var mı?” endişelerini nasır gidereceksiniz? Bunun için uzman bilim insanlarına hazırlatan bir raporunuz var mı?
