Şemsettin SARI / İSPİR-OVİT-RİZE
Panele konuşmacı olarak; Prof. Dr. Fahri Yavuz, Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, Prof. Dr. Vahap Yağanoğlu ve Doç.Dr. Mahmut Yıldız katıldılar. İstiklal Marşı ile start alan panel, Barkovizyon gösterisi, Panelistlerin konuşmaları, Plaket Töreni ve Çoruh Nehri vadisindeki İDOS tesislerinde verilen öğle yemeği ile devam edip Ovit dağının zirvesinde Erzurum Millet vekilleri,Erzurum Valisi,Rize Valisi ve Ticaret Odaları Başkanları ve Er-Vak başkanın yaptıkları Basın açıklamalarıyla son buldu.
Er-Vak (Erzurum Kalkınma Vakfı) ile Rize Ticaret Odası tarafından Ortaklaşa düzenlenen 'Kuzey Güneyle Buluşuyor,Rize Dadaşlarla Harran'a Kavuşuyor' adlı Panel İspir'de yapıldı.Panel Atatürk Üniversitesi İspir Hamza Polat Meslek Yüksek Okulu Konferans Salonunda yapıldı. Paneli Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi ve aynı zamanda İ.B.Belediyesi Başkan Danışmanı olan Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı yönetti. Rize’den Panele katılacak olan Rize Ticaret Odası Meclis Üyeleri, Komite Başkanları ve katılımcılar sabah saat 7.10'da Rize Ticaret Odası önünden 3 otobüsle hareket ederek; İkizdere Çamlık Mevkiinde sabah kahvaltısı molası verdi. Oda tarafından hazırlattırılan kahvaltılıklar katılımcılara dağıtılarak piknik havasında sabah kahvaltısının yapılması sağlandı. Buradan saat 9.10'da yola çıkan katılımcılar Ovit-Kan-İspir güzergâhını takip ederek Panelin yapılacağı salona saat 10'da ulaştılar.
Sunucunun programı açıklamasının ardından İstiklal Marşı okundu. Ardından Erzurum TRT Bölge Müdürlüğünün hazırlamış olduğu; Rize, İspir ve Erzurum’un doğal güzelliklerinin gösterildiği Barkovizyon sunumundan sonra hoş geldiniz konuşmasını Erzurum Kalkınma Vakfı Başkanı Erdal Güzel yaptı. Güzel konuşmasında 'Edirne'den Kars'a bütün yurtta kardeşiz. Allah-Allah diyerek cepheye vardık da şehit olduk. İkilik yapanları süründürdük. Biz Karadeniz'in Kuzey Doğu ile Güneye alternatif yol ile bağlanmasından yanayız. Rize, İspir, Erzurum ve Harran bağlantısı mutlaka duble yol ile sağlanmalıdır. Artık Ferhat gibi dağları delmeliyiz. Karadeniz’in hırçın dalgaları Palandöken eteklerinde sükün bulmalıdır. Sağlık ve Kış Turizmi bu bölgeyi Avrasya Başkenti yapacaktır. Bu projeyi ilk defa Erzurum ayıhası M. Emin Yurdakul 1922 yılında dile getirmiştir. Ancak; günümüzde Talip Kahraman gibi bir kardeşimiz bu projenin yüzde 51'ini üstleneceğini açıklayarak bizi bu 'Ovit Tüneli' projesi için daha bir yüreklendirmiştir' dedi. Ünlü tarihçi Harıbal'ın(Ya yol açacağız, ya yol bulacağız, ya da yoldan çekileceğiz) sözünü hatırlatan Erdal Güzel so söz olarak 'Karadeniz Harran'a kavuşacak' dedi.
İkinci konuşmacı olarak kürsüye gelen Rize Ticaret ve Senayı Odası Başkanı Ömer Faruk Ofluoğlu yaptığı konuşmasında Rize sahil otobanından itibaren İkizdere-Ovit Duble yolunun başlatıldığını ifade ederek '1980 de İran yükleri Rize limanından taşınıyordu. Yıllık taşıma hacmi 8.5 milyar doları buluyordu. İhracatın yüzde 5'ine eşit olan bu rakamdan şimdi yol olmadığı için mahrumuz. GAP’a en yakın liman Rize limanıdır. Global Dünya'da Bio Enerji ve Hububat petrole eş değer önem kazanacaktır. O da bu 'Ovit Tüneli' ile GAP üzerinden Rize'nin şansını artıracaktır' şeklinde konuştu.
Daha sonra kürsüye gelen Erzurum Ticaret Odası Başkan Yardımcısı Fevzi Polat 'Demiryolu projeleri ülkemizin kalkınmasının nasıl katalizöru olmuş ise bu (Ovit Tüneli) de ayni işlevi görecektir' dedi. Ardından ev sahibi olarak söz alan İspir Belediye Başkanı Osman Çakır; günümüzde bu yolun 6 ay kardan kapalı kalmasından yakınarak, bu projeye ilk sahip çıkan rahmetli Ekrem Orhon'a ve şimdiki sponsor Talip Kahraman beye teşekkür ederek söze başlayarak 'Karadeniz'i iç Anadolu’ya bağlayan bu yolun bitirilmesi bizim açımızdan hayati önem arz ediyor' dedi. Daha sonra panelistlere, misafirlere ve katılımcılara ' Sizleri ilçemde görmekten şeref duyuyorum. Hoş geldiniz' dedi. Aynı güzergâhta yer alan ilk durak sahibi İkizdere Belediye Başkanı Hasan Köseoğlu'da yaptığı konuşmada 'Çay TV’ce canlı yayına çıkacaktım Talip bey beni aradı ve (Ovit Tüneli) projesi için 100 milyar dolar katkı sağlayacağını ifade etti. Ben şok oldum. Bir karayolu tüneli için böyle bir bağış yapacak bir babayiğit yoktu. Biz de bu işi pişirdi. Başbakan ile görüşmesinden sonra Talip Bey meblağı artırabileceğini hatta kredi de verebileceğini belirtti. Bu güne kadar karayolları ciddi bir proje yaptırmamıştır. Umarım elimizi çabuk tutarız.' dedi.
İl yöneticileri adına ilk konuşma sırası Rize Valisi Kasım Esen'e verildi.Bölgesel kentlere ihtiyaç duyulduğunu anımsatan vali Esen 'Bu proje ile Türk'ün Kuzey'den Güney'e yürümesi söz konusudur.Ovit-Erzurum yolu Türk milletinin milli bir davasıdır.Bu tünel Türk'lerin en uzun tüneli olacaktır.İki tünelimiz olacak,yarı açık olanlar da düşünülüyor.Rizeliler 1932'de İspir'e kazma-kürek ile yol yapımına katkıda bulunmuşlardır.Bu gün de katkı sağlayacaklardır.Bu yol bugün olmaz ise yarın mutlaka yapılacaktır.' dedi,.Bu Proje için Erzurum Üniversitesinin bir 'Abi' rolü üstlenmesi gerektiğinin altını çizen vali Esen 'Bu uzun,ince yolda cehennem ateşini göğüsleyerek yol almalıyız' dedi.
' Sivil toplum örgütlerinin çabaları önemli bir projeyi hayata geçirecektir' sizleri konuşmasına başlayan Erzurum Valisi Sami Bulut; buradaki gördüğüm heyecan ve irade sonuç verecektir, ticaret yollarının kesiştiği Erzurum Metropol bir hal alacaktır değerlendirmesini yaptı. Erzurum Valisinin ardından kürsüye gelen Erzurum Milletvekili Fazilet Dağcı Çığlık 'Kulisler yaparak bu yolun hayata geçirilmesi için çalışıyoruz, Talip Kahraman bey bana;(gerekirse kredi bile aça bilirm) ' dediğini aktardı. Milletvekili Çığlık; bu projenin sadece bizim değil bölge ülkelerinin de hayat projesi olduğunu belirtti. Bir diğer Erzurum Milletvekili olara kürsüye gelen Saadettin Aydın ise Erzurumlu Naim hoca olarak bilinen zatın gayretlerinin örnek alınmasını istedi.
Panelin düzenlendiği salonun üzerinin sac olmasından ötürü aşırı sıcak ve nemden bunalan izleyicilerden bir bölümü kendilerini bahçedeki çimlerin üzerine attı.
İstanbul Büyükşehir Başkan danışmanı olan panelist Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı 'Ovit Tüneli' için somut bir öneri ortaya koyarak 'İ.B.Belediyesi olarak diyoruz ki; burayı karayolları desteklesin.1/25 ölçekli haritaları ortaya konsun. Dünya’nın en uzun tünellerinin bulunduğu İsviçre ve Kanada’dan gerekirse uzmanlar getirelim, İstanbul Belediyesi İ.M.P’ de 'Sayısallar' üzerinden bu işi projelendirelim. Şu an bu sayısalları elde edemiyoruz.
Ne şartla olursa olsun; Harita Genel Müdürlüğünden, Askeriye’den bu sayısal verileri elde etmeliyiz' dedi. Yapılan fizibilite çalışmalarından dört ayrı tünel istikametinin belirlendiğini ifade eden Ilıcalı; yapılacak olan tünellerin deniz seviyesinden maksimum 2000 metre yükseklikte olması gerektiğini anlatarak, yolun çift şeritli olması gerektiğini söyledi. Bu işin üçlü 'Loca' ile çözülebileceğini belirten Ilıcalı; üçlü Locayı (Karayolları, Belediye ve sivil toplum örgütleri) olarak açıkladı.
Karayolları 12.Bölge Müdürü Mahmut Yıldız'da yaptığı konuşmada Sayın Pof. Dr.Ilıcalı’nın kendilerinin hocası olduğunu, mütevaziliği nedeniyle Yurt dışından proje uzmanı teklif ettiğini, oysa Türk mühendisleri olarak başta Ilıcalı hocamızla birlikte yüzlerce mühendisimizin bu iş için emir beklediğini anlatarak 'Bu işi çözeceğiz' dedi. Panelistlerden üçüncü konuşmacı olarak kürsüye gelen Prof. Dr. Fahri Yavuz da; ulaşım yoğunluğunun üzerinde durarak 'fırsatlar ve tehditler' kıyaslaması yaptı. Bu projenin gerçekleşmesi halinde Ekonomide canlanma olacağını anlatan Yavuz 'İşsizliğe bir anlamda çözüm bulmuş olur' dedi. Yapılacak olan yolun bağlı olduğu yerleşkelere sağlayacağı katkılar üzerine duran Yavuz 'Erzurum Güney Doğu ve Orta Doğuda yaşanan olumsuzlukları sonuçlarıyla Boğuşuyor 'değerlendirmesini yaptı.Bölgede Ekonominin bel kemiğini oluşturan hayvancılığın gerilediğini ifade eden konuşmacı ,bu gelişmelerin 'güç”ü tetiklediğini söyleyerek;.'Bu yolun GAP'a ve İpek yolu’na bağlanacak olması,dar bir zamanda olacak iş değil' dedi.Son Panelist olarak söz alan Doç. Dr. Faris Karahan ise kendisinin doktora tezinin konusunun 'Erzurum-Rize Karayolu' olduğunu anlatarak 'Burada 5E formülünü aramalıyız.O da Ekonomik,Emniyetli;Ekolojik;Estetik ve Eğlenceli kriterlerini taşımalıdır.Bu bölgede dört farklı iklimi bir arada yaşaya biliyoruz.Bitki çeşitliği ve Ekosistem,Ormanlık alanlar ile Yüksek oranda dağ florasının bulunduğu bu bölge Turizm de aranan bir özelliktir' dedi.Karayollarını Ekosistem üzerindeki olumsuz etkilerini anlatan Karahan 'Bu yol Ekolojik özelliklerle bütünleştirilmeli.Türkiye'de ilk defa bir (Manzara Yol) projesi gerçekleştirilebilir' dedi.
Saat 13.20'de sona eren Panelin ardından Bu Projeye emeği geçen ve katkı sağlayanlara Plaket ve şilt verildi. Daha sonra Çoruh vadisi kenarında yer alan dinlenme tesislerinde katılımcıların tümüne açık havada (Sacda Kavurma, pilav, salata,baklava ve Ayran'dan oluşan) öğle yemeği ikram edildi.Çay TV’nin naklen yayın aracı eşliğinde Ovit Dağı zirvesine gelen katılımcılar; burada bir müddet temiz havayı soluyup,çarpıcı güzelliklerle dolu doğayı seyrettikten sonra Erzurum Milletvekilleri,Erzurum valisi; Rize valisi ve Ticaret Odaları Başkanlarıyla Er-Vak başkanının Basın açıklamalarından sonra dağıldı.Rize'den Panele katılan izleyiciler saat 18'de Rize'ye döndü…
PANELDEN ANEKTODLAR
*Rize Millet Vekillerinin Panelde bulunmaması gözlerden kaçmadı.*Rize'den giden izleyiciler beraberinde 'kemençeci' de götürdü.*Erzurum katılımcıları davul-zurna eşliğinde halay çektiler. *Salonun üzerinin 'sac' olması panelistleri ve izleyenleri bunalttı. *Er-Vak başkanının konuşması esnasında çalan cep telefonunu ceketinin ceplerinde bulamayıp ceketini çıkarıp ilgililere vermesi gülümsemelere yol açtı. *Basın'ın büyük ilgisi vardı.* Efe kıyafetli küçük izleyici büyük sempati topladı. *Plaket töreninde zaman zaman plaketleri takdim edecek kişiler uzun sure arandı.*Riga-Der başkanı Faik Bakoğluna'da projeye basın yoluyla katkılarından dolayı şilt verildi.*Ovit Dağında ikram edilen (Şeftali,Üzüm ve Kiraz) meyveleri dağıtılırken izdiham oluştu*Ovit’te esen soğuk rüzgar panele yaz kıyafetiyle katılanlara zor anlar yaşattı..*İspir Belediyesi şehir girişini şantiye alanına çevirmiş,çevre düzenlemesi yapıyordu.*Panelist Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı'ya Kapak konusu 'Ovit Tüneli' olan dergi Gazeteci Osman Can tarafından takdim edildi.*Salondaki ses düzenini sağlayan mikrofonlardaki arızalar hem konuşmacılara ve hem de dinleyicilere sıkıcı dakikalar yaşattı.*Salon içindeki bir koltuğa bir demet kır çiçeği ve çiçeğin üzerine de efe kasketi yerleştirilmesi 'Efeler bu işi sahiplendi' yorumunun yapılmasına neden oldu.*Rize'den giden katılımcılar arasında eski Tic. Od.Bşk Ayhan Hacıfazlıoğlu'da bulunuyordu.*Paneli Sitemiz adına gazeteci M. Şemsettin Sarı Rize Ticaret Odası 12.Meslek Komitesi Başkanı olarak takip etti.*Sabahın erken saatlerinde yola çıkan Rize kafilesindekiler dönüş yolunda otobüste derin bir uykuya daldılar.*Panele Rize Belediye Başkanı iştirak etmemişti.*Katılımcılar 'Kene' ısırması korkusuyla çimenlik alanlarda uzak durdu,ancak;yöre halkının çimler üzerinde boylu boyunca uzanması tedirginlik yarattı*Yemeğin ikram edildiği alanda uzun kuyruklar oluştu.*Yemeğin verildiği piknik alanındaki 'kaz'lar sevgi ve ilgi odağı oluşturdu.*Erzurum ekibine davul-zurna çalan ikili yaptıkları figürlerle büyük alkış topladı..*Yemekte ikram edilen nevaleden arta kalanları çevre sakinleri poşetlere doldurarak 'hayvan yiyeceği' olara evlerine taşıdı. (Fotoğraflar; ŞEMSETTİN SARI)
