Rize Gazeteciler ve Muhabirler Derneği tarafından düzenlenen panelde, Çay Kanunu ve Emtia Borsası konuşuldu. Rize Ticaret Borsası (RTB) Başkanı Mehmet Erdoğan ile Meclis Başkanı Resul Okumuş’un panelist olarak katıldıkları toplantı, Rize İ.Kahraman Kültür Merkezi’nde yapıldı. Panel, Çay TV ve Kaçkar TV tarafından canlı olarak yayınlandı.
Hak-İş’e bağlı Öz Gıda İş Sendikası Rize İl Temsilcisi Tevfik Hançeroğlu, kaçak çay konusuna değinerek, “Hemen yanıbaşımızda daha geçen gün 200 ton kaçak çay yakalandı. Adını vermek istemiyorum ama bu kadar rahatlıkla bölgemize kadar kaçak çayın gelebiliyor olması düşündürücüdür” dedi. İzleyicilerin, ‘adını açıkla, herkes zan altında kalıyor’ demesi üzerine Hançeroğlu, yakalanan kaçak çayı Ulusoy firmasının getirdiğini söyledi. Salondakilerin şaşkın bakışları arasında konuşmasını sürdüren Hançeroğlu’nu CHP İl Başkanı Mehmet Aslankaya, “Evet, sahtekarlıkları yapan o firmadır” diyerek destekledi.
Bunun üzerine RTB Başkanı Mehmet Erdoğan, kaçak çay yakalanması olayıyla ilgili adli sürecin devam ettiğini belirterek, henüz kesinleşmiş bir karar olmadığını ve bu tür açıklamaları doğru bulmadığını belirtti.
Tasarıdaki 2. Maddede bazı tanımlamaları kabul etmediklerini belirten Paliç, “Yaş çay üreticisinin ‘müstahsil’, kuru çay imalatçısının da ‘üretici’ olarak tanımlanması bize göre yanlıştır. Ayrıca üst kurulda üretici daha fazla sayıda kişiyle temsil edilmelidir” dedi.
Hazırlanan tasarıyla uluslararası markalaşma adı altında ülkeye yabancı çayların girmesinin serbest hale getirileceğini savunan Paliç, bununla insanımızın damak tadının değiştirilmesinin amaçlandığını söyledi. Taban fiyat tesbitinin tamamıyla üst kurula bırakılmasının sakıncalı olduğunu da söyleyen Paliç, tasarıda ifade edilen, tüm çayın borsadan satılması, yaş çay bedeli ödemelerinin 12 aya yayılması ve bir parselde bir müstahsilin, tek bir fabrikayla sözleşme yapabilmesini kabul etmediklerini, bu maddelere itiraz ettiklerini kaydetti.
Ofluoğlu: ‘Sektör her geçen gün değer kaybediyor. Müdahale edilmesi zorunludur’
RTSO Başkanı Ömer Faruk Ofluoğlu, çayımızın giderek değer kaybettiğini belirterek, bu kötü gidişe müdahale edilmesi gerekiyordu. Bu amaçla hazırlanan kanun çalışmasını ve emtia borsası kurma girişimlerini önemsediklerini ifade eden Ofluoğlu, tasarıda kendilerinin de eleştirdikleri bölümler bulunduğunu, örneğin üst kurulun daha kucaklayıcı olmasını istediklerini ve tüm çayın bir anda değil de, kademeli olarak borsaya sokulmasının daha doğru olacağını söyledi.
CHP İl Başkanı Mehmet Aslankaya, kanuna karşı olmadığını, içeriğine karşı olduğunu belirtti. Aslankaya, tasarıda çayın tanımı bulunmadığını ve kaçakçılıkla ilgili madde bulunmadığını iddia ederek, aynı parselde birden fazla fabrika ile sözleşme yapılamaması hükmünü doğru bulmadığını söyledi. Tasarıda yabancı çaylarla harman yapılmasının öngörüldüğünü savunan Mehmet Aslankaya, “Siz dışarıdan çayı alıp, Türk çayı ile harman yapacaksınız, Çaykur’u da bu işe sokacaksınız. Bu, Rize’nin geleceğini yok etmektir. Çaykur’un pazarlama sorunu yoktur, ödeme sorunu yoktur” diye konuştu.
Verilen aranın ardından yeniden başlayan panelde çay kanun tasarısı hakkında bilgilendirme yapan RTB Başkanı Mehmet Erdoğan, 1984 yılında çayın özel sektöre açılmasının ardından yaş çay üretiminin %50 oranında arttığını belirterek, “Ne var ki, geçen süreçte bir sistem kurulamadığı için hem Çaykur’un hem özel sektörün, hem de sektörle ilgili tüm kesimlerin sıkıntıları giderilememiştir. Bizler, sıkıntıları çözmek için bu girişimlerde bulunduk. Amacımız, sektörü toptan kalkındırıp, herkesin daha mutlu olmasına katkıda bulunmaktır” diye konuştu.
Hem müstahsil, hem çay sanayicisi olarak, ailesinin geçimini bağladığı çayın kötüye gitmesinin en çok kendisine zarar vereceğini ifade eden Erdoğan, “Sektörü bugünkü durumdan daha kötü hale getirecek bir çalışmanın içinde ben bulunmam. Yıllardır, var olan ve her geçen gün ağırlaşan sorunlarımızın çözülmesi ve bölgemizin refah seviyesinin yükselmesi için çalışma yapıyoruz. Bu noktada eksiklerimiz varsa, tasarıyı 2 bine yakın kurum ve kuruluşla paylaştık.Herkesten görüş ve önerilerini bekliyoruz. Gelen öneriler doğrultusunda tasarıya son şeklini vereceğiz” dedi.
DP adına söz alan İl Genel Meclis Üyesi Emin Kanbur, kanun tasarısının yerelde hazırlanmasının çok önemli bir adım olduğunu belirtti.
Panelin sonunda söz alan Çaykur Genel Müdür Yardımcısı Yunus Kaldırım, “Müstahsilin haklarını korumayan, kaliteli üretimi teşvik etmeyen kanun taslağından ne bekleniyor, merak ediyorum?” diye sordu.
Tasarının sanayici açısından da sakıncalar taşıdığını belirten Kaldırım, “Çaykur’a ve Çaykur gibi marka olmuş özel sektör firmalarına ‘çaylarınızı borsadan geçireceksiniz’ derseniz, markaya zarar verirsiniz. Zorla marka oluşturamazsınız, kimseye zorla bir şey satamazsınız” diye eleştiride bulundu.
