İlyas GÜR
Türk Dil Kurumu tarafından, Türkçe’ nin korunması ve iş yeri tabelalarında Türkçe isim kullanılması konusunda Belediye Meclisinde karar alan İkizdere Belediyesi adına Belediye Başkanı Hasan Kösoğlu' na, TDK Onurluğu (plaket) verildi.
Törene Rize vali yardımcısı Hasan Kayhan, İkizdere Kaymakamı Emre Çınar, Güneysu Kaymakamı Murat Dikbaş, daire amirleri ve davetliler katıldı.
Toplantıda ilk konuşmayı İkizdere belediye Başkanı hasan Kösoğlu yaptı. Kösoğlu konuşmasında Bu yılın başında belediye olarak Türkçe kullanımını özendirmek için bir çalışma başlattık. Belediye meclisimizin aldığı kararla da ilçemizdeki Mahalle, cadde ve sokak isimlerini Türkçeleştirdik. Yine ilçe merkezimizde 2 yabancı isimle dükkân sahibi olan kişilere rica ederek dükkânlarının isimlerini Türkçeleştirdik” dedi.
Türk Dil Kurumu Başkanı (TDK) Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın, İkizdere Nurhan Hasan Ekşi Kültür Merkezinde düzenlenen ödül töreninde yaptığı konuşmada, özellikle büyük şehirlerde yabancı isim kullanımı nedeniyle fıkrayı andıran olaylar yaşandığını belirtti.
Sokağa çıkıldığında yaşanılan yerin Türkiye mi yoksa yabancı bir yer mi olduğunun anlaşılmadığını ifade eden Akalın, ''Yer adları ve ülkemizde üretilen ürünlere yabancı isimler veriliyor. Sütün, ekmeğin, peynirin 'light'ı oluyor. Dilde yaşadığımız bu yozlaşmanın en iyi örneklerinden birisini 'sıhhi imdat' da görüyoruz. Bu kelime zamanla 'cankurtaran', ardından da 'ambulans' oldu. Şimdi de buna 'ambulance' deniyor'' dedi.
Gündelik hayatta dilde her alanda yabancı kelimeler kullanıldığını, hatta yabancı kelimelere okunuşlarına göre ekler getirildiğini kaydeden Akalın, bu kelimeleri anlayabilmek için İngilizce de bilmek gerektiğini söyledi.
Akalın, yabancı kelimelerin yol açtığı olumsuzlukların en fazla yazıda ortaya çıktığına işaret ederek, şöyle konuştu: ''Büyük şirket ve kuruluşlar yabancı sözcükler kullanınca vatandaş da mecburen kullanıyor. Televizyon programları, ticari hayatta yabancı kelimeler kullanılması olumsuzluklar ortaya çıkmasına neden oluyor. Ülkemizde eşyaların kullanım kılavuzlarında her dilde açıklama olmasına rağmen bazen Türkçe olmayabiliyor. Küreselleşen bir dünyada yaşıyoruz, etkileşim oluyor. Ama Türkçe bunu hak etmiyor. Çünkü Türkçe güçlü bir dildir. Yaşanılan sorunlar Türkçe’ den kaynaklanmıyor. Türkçe tarihin derinliklerine kadar uzanan köklü bir dildir.''
Türkçe’nin konuşma dili olarak en az 5 bin yıldır var olduğunu, Türkçe’nin, Sümerceye kelime verdiğine göre en azından onunla yaşıt olduğunu belirten Akalın, ''Türkçe dünyada yaygınlık bakımından beşinci sıradadır. Türkçe bütün lehçeleriyle birlikte dünya genelinde 230 milyon konuşucu sayısına sahiptir. Dünyada 12 milyon kilometrekare alanda Türkçe konuşulmaktadır'' dedi.
Akalın, Türkçe nin bir başka güç kaynağının yapısı olduğunu, sondan eklemeli bir dil olmasının Türkçe’de yeni kelime üretmenin kolay olmasını sağladığını vurgulayarak, ''Binlerce kökten yeni kelimeler üretebilmektedir. Almanya'da yapılan bir araştırmada Türk çocuklarının ana dillerini, Türkçe nin dil bilgisi kuralları nedeniyle en erken öğrenenler olduğu belirlendi'' diye konuştu.
Türk Dil Kurumunun sanal ortamdaki kelime sayısının 115 bine yaklaştığını kaydeden Akalın, sanat, bilim ve diğer alanlarda kullanılan kelime sayıları da eklendiğinde bu sayının 231 bine çıktığını belirterek, Türkçenin dünya dillerine 35 binden fazla kelime verdiğini ifade etti.
Akalın, ''Son dönemde 100'den fazla belediye Türkçe isim kullanma konusunda karar aldı. Bunlardan birisi de İkizdere Belediyesidir. Bu nedenle kendilerini kutluyorum'' dedi.
Konuşmanın ardından Akalın, İkizdere Belediye Başkanı Hasan Kösoğlu' na ilçede Türkçe isim kullanılması konusunda aldıkları karar nedeniyle TDK Onurluğu verdi.
Belediye Başkanı Kösoğlu ise Akalın ile TDK Güncel Türkçe Sözlük ve Yazım Kılavuzu Çalışma Grubu üyelerine plaket verdi.
Ödül töreninin ardından düzenlenen ''Geçmişten Günümüze Türkçe'' konulu açık oturuma, TDK Güncel Türkçe Sözlük ve Yazım Kılavuzu Çalışma Grubu üyeleri olan Ankara Üniversitesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Ayşe Melek Özyetkin ve Prof. Dr. Hamza Zülfikar ile Başkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nurettin Demir konuşmacı olarak katıldı.
Açık oturumu Rize Vali Yardımcısı Hasan Kayhan, Rize Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nazmi Turan Okumuşoğlu, kaymakamlar ile vatandaşlar izledi.
