Dilek ASLAN
Son zamanlarda, çeşitli Ziraat Odaları ve Sivil Toplum Örgütleri tarafından dillendirilen çay bahçelerinin yenilenmesine yönelik çalışmalarla ilgili bilgi veren Çaykur Genel Müdürü Ekrem YÜCE,” Ekonomik ömrünü tamamlamış çay bahçelerinin rehabilitasyonuna yönelik uzun zamandır sürdürdüğümüz altyapı projelerimiz hazır durumdadır. Bu projenin amacı, tohumla tesis edilmiş ve öncelikle ekonomik ömrünü doldurmuş verisiz çay bahçelerinin sökülerek, nitelik ve kaliteleri belli olan çelik yöntemle çoğaltılmış klonlu çay fidanları ile yenilenmesidir.”dedi.
Genel Müdür YÜCE”, Bilindiği üzere bölgemizde çay plantasyon alanları düzenli bir şekilde 1938 yılından itibaren tohumla tesis edilmeye başlanmış olup, 27 Aralık 1993 yılında 93/5096 Bakanlar Kurulu Kararı gereğince çaylık alanlar yeniden ölçülerek ruhsata bağlanması ile sona ermiştir. Bu kanundan sonra yeni çay bahçeleri tesis edilmesi yasaklanmıştır. Geçmişten günümüze kadar gelen bu süreçte çay bahçelerinin yer yer ekonomik ömrünü doldurduğu gerçeğidir. Nitekim Çay bitkisinin ekonomik verim yaşı çevrebilimle ilgili ve kültürel uygulamalara bağlı olmakla beraber ortalama 60 yıl olduğu kabul edilmektedir. Bu nedenle çay plantasyon alanlarımızdaki ekonomik ömrünü tamamlamış bu verimsiz yapıyı ortadan kaldırmak yeniden verimli bir yapıya kavuşturmak için Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğümüzce “Ekonomik Ömrünü Tamamlamış Çay Bahçelerinin Rehabilitasyonu” kapsamında bir proje hazırladık. Bu projenin amacı, tohumla tesis edilmiş ve öncelikle ekonomik ömrünü doldurmuş verimsiz çay bahçelerinin sökülerek, nitelik ve kaliteleri belli olan vejetatif (çelikle) yöntemle çoğaltılmış klon çay fidanları ile yenilmesidir. Bu amaçla Projenin alt yapısını oluşturmak ve her ilçemizde yenileme çalışmaların da model olacak klonal çay bahçeleri kurmak için “Atatürk Çay ve Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitümüzde” yoğun bir faaliyet yürütmekteyiz.
Bu faaliyetler içerisinde Çay Araştırma Enstitümüzde mevcut bulunan damızlık klon çay bahçelerinden alınan çay kalemlerinden çay çelikleri hazırlanarak Enstitümüz seralarında köklendirilip fidan haline getirilmektedir. Ekonomik ömrünü doldurmuş verimsiz çay bahçelerinin rehabilitasyonu kapsamında yine tüm ilçelerimizde olmak üzere model çay bahçeleri oluşturularak yapılacak olan çalışmaların daha sağlıklı bir şekilde yürütülmesi sağlanacaktır. İyidere ilçemizin köşklü köyünde yaklaşık 2100 m2 lik bir alanda oluşturulan bu çay bahçemiz bölge üreticilerinin yoğun ilgisi ile karşılanmış olup diğer ilçelerimizde de bu model çay bahçeleri hayata geçirilecektir.
Bu model proje ile oluşacak yeni çay bahçelerinden sağlanan fayda ise; Uygulanan tüm kültürel uygulamalar (Hasat, Gübreleme, Budama, Çapalama v.s) daha kolay ve makineli tarıma uygun şekilde olacaktır. Tesis edilen çay bahçesi standart bir ürün normuna sahip olduğundan üretilen mamul çay da aynı kaliteyi yansıtacaktır. Birim alandan elde edilen dekara verim yüksek olacağından çaylık alanların daha rasyonel kullanımı sağlanmış olacaktır. Bölgemiz için hayati bir öneme sahip olan çay tarımının ve işletmesinin sürdürülebilir olması ile gelecek kuşaklara sağlıklı bir şekilde aktarılmış olacaktır.”diye konuştu.
