Türkiye’de bir iş kurmak isteyenlerin karşısına en çok çıkan iki seçenek; limited şirket ile anonim şirket oluyor. Vergisel avantajlar, ortaklık yapısı, hisse devri, yönetim şekli gibi pek çok başlık altında bu iki şirket türü birbirinden ciddi şekilde ayrılıyor. Peki bu farklar tam olarak neler? Limited şirket ile anonim şirket arasındaki en önemli farklar hangileri? Hangi şirket türü, hangi girişimciler için daha uygun?
Kuruluş Şartları Birbirinden Farklıdır
Limited şirket en az 1, en fazla 50 ortakla kurulabilirken; anonim şirket için ortak sayısı konusunda bir üst sınır bulunmaz. A.Ş. tek kişiyle de kurulabilir ancak geniş ortaklık yapısı için daha uygundur. Limited şirketlerde sermaye alt limiti 50 bin TL iken, anonim şirketlerde bu tutar 250 bin TL’dir (kayıtlı sermaye sistemine tabi olmayan A.Ş.’lerde asgari sermaye 50 bin TL’dir). Yani A.Ş. kurmak için daha yüksek başlangıç sermayesi gerekir.
Hisse Devri Konusunda Büyük Farklar Vardır
Limited şirkette hisse devri noter onayı ve şirket sözleşmesinde açıkça yazılı koşullara tabidir. Bu durum, hisse devrini yavaş ve masraflı hale getirir. A.Ş.’de ise hisse senedi bastırıldıysa, hisse devri sadece ciro ve teslimle gerçekleşebilir; noter işlemi gerekmez. Bu özellik A.Ş.’yi daha büyük yatırımcılar ve ortaklık yapısı değişiklikleri için cazip kılar.
Vergi Uygulamaları Aynıdır Ama Dağıtımda Farklılık Vardır
Her iki şirket türü de kurumlar vergisine tabidir. Ancak kâr dağıtımı açısından farklar ortaya çıkar. A.Ş.’de kâr payı dağıtımına ilişkin karar genel kurulda alınır ve ortaklar, kendi payları oranında temettü alır. Limited şirkette ise kâr payı dağıtımı daha esnektir ancak vergilendirme ve stopaj oranlarında aynı kurallar geçerlidir.
Yönetim Yapısı Ve Sorumluluklar Değişir
A.Ş.’lerde yönetim kurulu yapısı vardır. Yönetim kurulu üyeleri hem ortaklardan hem de dışarıdan kişiler olabilir. Bu yapı profesyonel yönetim sistemlerine daha uygundur. Limited şirketlerde ise şirket müdürü veya müdürler kurulu bulunur. Müdür genellikle ortaklardan biri olur. Bu durum küçük ve orta ölçekli işletmeler için daha uygun bir yönetim kolaylığı sağlar.
Şirket Yapısının Görünürlüğü Farklıdır
Anonim şirketler daha çok kurumsal bir yapı gösterdiği için, bankalar ve yatırımcılar gözünde daha prestijli olarak algılanır. Özellikle halka açılma, yabancı yatırımcı çekme, büyük ihalelere girme gibi hedefleri olan girişimler için A.Ş. daha doğru bir tercihtir. Limited şirketler ise daha çok aile şirketleri veya küçük işletmeler için tercih edilir.
Ortakların Sorumluluk Düzeyi Değişiklik Gösterir
Her iki şirkette de ortaklar, koydukları sermaye kadar sorumludur. Ancak limited şirketlerde vergi ve SGK borçları gibi kamu borçlarında, ortakların daha fazla kişisel sorumluluğu doğabilir. A.Ş.’de ise kamu borçlarından yönetim kurulu üyeleri sorumlu tutulur. Bu da riskin kişiden çok yönetime yayılmasını sağlar.
Anonim Şirket Halka Açılabilirken Limited Şirket Açılmaz
Borsa İstanbul’da işlem gören şirketler anonim yapıya sahiptir. Çünkü limited şirketlerde halka arz imkânı yoktur. Eğer bir şirketin büyüyüp sermayesini tabana yayması, yatırımcı alması, hisselerini satması gibi hedefleri varsa mutlaka A.Ş. yapısında kurulması gerekir.
Karar Alma Süreçlerinde Esneklik Değişir
Limited şirketlerde karar alma süreçleri ortaklar arasında hızlı ilerleyebilir, çünkü genelde ortak sayısı daha azdır. Ancak anonim şirketlerde kararlar yönetim kurulu ve genel kurul üzerinden alındığı için süreçler daha resmidir ve zaman alabilir. Bu da kimi zaman esneklikten feragat edilmesi anlamına gelir.
Hangisi Daha Avantajlıdır Sorusunun Net Cevabı Yoktur
Limited şirket mi yoksa anonim şirket mi daha iyidir sorusunun tek bir doğru cevabı bulunmaz. Bu tercih tamamen işin büyüklüğüne, hedeflere, ortaklık yapısına ve gelecekteki planlara bağlıdır. Küçük ve orta ölçekli bir işletme için başlangıçta limited şirket yeterli olabilir. Ancak yatırım alma, hisse devri yapma, halka açılma gibi büyük hedefler varsa, A.Ş. yapısı daha uygun olur.
Küçük sermayeli, az ortaklı, aile tipi işletmeler için limited şirket daha hızlı ve düşük maliyetlidir.
Büyük sermaye gerektiren, kurumsal yapıda büyüme hedefi olan, yatırımcı çekmek isteyen işletmeler için ise anonim şirket daha avantajlıdır.
Her iki şirketin de kendine has yasal zorunlulukları, vergi yükümlülükleri ve organizasyon yapıları bulunur.
Şirket kuruluşundan önce hedefler iyi belirlenmeli, mali müşavir veya hukuk danışmanıyla birlikte karar verilmelidir.
