Çayeli Kültür Merkezinde düzenlenen konferansa konuşmacı olarak Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Öğretim Üyelerinden Prof. Dr. Necmettin TOZLU’nun konuşmacı olarak katıldı.
Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ali Rıza AKDENİZ yaptığı açılış konuşmasında “Eğitim zor bir süreçtir, tecrübelerle geliştirilmesi ve desteklenmesi gerekir, her konuda olduğu gibi eğitim konusunda da tarihi süreci iyi bilmeliyiz diyerek, duayen eğitim tarihçisi Prof. Dr. Necmettin TOZLU’ya katkı ve katılımı için teşekkür etti.
Prof. Dr. TOZLU yaptığı konuşmada “Eğitim Tarihimizde Yabancı Okullar, Misyonerlik Faaliyetleri ve Kurumlar,”konulunda söylenecek ve irdelenecek çok şey olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi; Türkiye’deki yabancı okullar ve kurumlar misyonerlik faaliyetlerinden ayrı düşünülemez. Ülkemizdeki yabancı okullar, kurumlar, tamamen misyonerlerce kurulup geliştirilmiş, misyonerler de, bir veya birkaç Batılı devletlerce sürekli desteklenmiştir. 17. yüzyıldan itibaren ise; Orta Doğu, Türkiye ve İslâm ülkelerinde liderliğe oynayan Amerika, bu fonksiyonunu büyük ölçüde Protestan misyonerlerce yerine getirmiş ve getirmektedir. Yerli kültüre alternatif olarak ileri sürülen Batı kültürünü yayma ve yaşatma fikrine bağlı yerli aydınlar da, yine bu misyonerlik müesseselerinin ülkemize birer hediyesidir. Hıristiyan dünya görüşü ve hayat felsefesi, misyonerler yoluyla bu okullarda mayalanmış ve metodik olarak insanımıza sunulmuştur.
Bütün bunlar yapılırken, insanımız, toplumumuz, tarihi gelişimimiz, ruhi yapımız, zaaflarımız, gücümüz, kuvvetimiz inceden inceye tetkik edilmiştir. Bunlara dayalı stratejiler geliştirilmiştir. Hatta bu konularda aralıksız çalışan kuruluşlar teşekkül ettirilerek yıllık, bölgesel ve Türkiye çapında seminerler düzenmiş, bütün bu çalışmalardan sonra, ülkemiz üzerinde oynanacak oyunlar tayin edilebilir olmuş, oyuncular hazırlanıp ve oyunlar sahnelenmiştir. Bu maksatla, Osmanlı İmparatorluğu’nun her köşesinde Tanzimat’tan sonra mantar biter gibi bir sürü okul ve benzeri kurumlar kurulmuştur.
Prof. Dr. TOZLU, bu konuda, İngiliz ve Amerikan kaynaklarını esas alınarak dikkatli çalışmalar yapılması gerekliliğine işaret ederek,. yaptığı çalışmalarda bu okulların en önemlilerinden olan kendi ifadesi ile ‘Doğudaki Amerika’ Robert Koleji, oldukça derinliğine işlenmesi ve anlaşılması gerektiğine dikkat çekti.
Osmanlı mirası üzerinde genç Cumhuriyetimizin ve yaşayan insanımızın, bu “cihan devleti”nin nasıl yıkıldığını merak etmemesi normal sayılmamalı, söz konusu yıkılışta etkili olan faktörlerden birinin, yabancı okullar konusunda ve dolayısıyla bir milletin en önemli meselesi olan eğitim tarihinin bilinmesi olduğuna vurgu yaptı.
Konferans sonrası Rize Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nazmi Turan OKUMUŞOĞLU tarafından günün anısına şilt ve hediyeler takdim edildi.
