Kamuoyunda 'Yurttaş Kazım' olarak bilinen ve ahırındaki ineğini satarak, köyünde yapılmak istenen hidroelektrik santrale (HES) karşı dava açan ve sonrasında da aynı HES için açılan 2. dava için de banka kredisi kullanan 72 yaşındaki Kazım Delal, HES'lerin yanında bir de taşocağı mücadelesine başladı.
Daha önce Rize kent merkezi dahil 9 belediye ve 26 köyün içme suyunun sağlandığı Küçükçayır Köyü'ndeki (Andon), Ambarlık HES projesine karşı açtığı 2 davayı da kazanan Delal, mahkemenin projeleri ile ÇED raporlarını iptal ettiği HES projesi için Bakanlıkça sürdürülen yeni sürece karşı da dava açtı.
Aynı HES projesi için 3.davayı açan Yurttaş Kazım'ın aldığı kesin yargı kararlarına karşın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın aynı proje için yeniden işlem tesis etmesinin hukuka aykırılığı bir yana, söz konusu davalardaki yargı kararları kesinleşip onandığı için mahkeme tarafından da dosyalar 'Arşive' kaldırıldı.
Rize İdare Mahkemesi'nin, Danıştay'ca da onaylanan kararında, Ambarlık HES projesinin yapılmasının planlandığı, DSİ tarafından 'içme suyu havzası' olarak ilan edilen ve içme suyu tesislerinin de bulunduğu Taşlıdere Havzası için 'bütüncül havza planı yapılmadan' herhangi bir proje geliştirilemeyeceği vurgulanmasına karşın Bakanlık, aynı HES projesi için yeniden ÇED süreci başlatmış ve ÇED Olumlu Kararı vermişti.
Bakanlığın 3.ÇED Kararına karşı da Rize İdare Mahkemesinde 'İptal' davası açan Kazım Delal ve arkadaşlarının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı aleyhine açtığı davada mahkeme, 29 Eylül 2015'te Bilirkişi incelemesine karar verilmişti.
Daha önce aynı HES için açılan ve 'iptal' kararı ile sonuçlanan 2 dava için de 2 ayrı Bilirkişi Raporu bulunmasına karşın, aynı HES için aynı bölgede 3.kez Keşif yapılmasına karar veren Rize İdare Mahkemesi, söz konusu keşfin 25 Mart Cuma günü saat:09.00’da yapılmasını kararlaştırdı. Mahkeme, oluşturulan Bilirkişi Heyetinden Ambarlık 1-2 Regülatörleri ve HES projesinin çevresel, jeolojik, ekolojik ve sosyokültürel etkileri konusundaki sorulara yanıt vermesini istiyor.
Taşocağı ve Konkasör Tesislerine de Aynı Bilirkişi
HES projesine karşı açtığı davadan sonra köylüleriyle birlikte, aynı bölgede bulunan Andon İçme Suyu Tesisleri yakınında yapılmak istenen 2 ayrı taşocağı ve konkasör tesisi için de Rize İdare Mahkemesine 2 ayrı dava açan Kazım Delal, Rize Valiliği tarafından verilen ÇED Gerekli Değildir Kararlarının iptalini istedi.
Projeler hakkında 'yürütmeyi durdurma' kararı veren mahkeme, 2 ayrı tesis için de aynı Bilirkişi Heyetinin, aynı gün içinde HES projesi ile birlikte aynı bölgede inceleme yapmasını istedi.
Rize İdare Mahkemesi'nin, Başkan Halil İbrahim Özgün imzalı Bilirkişi İncelemesi kararlarının 3'ünde de Keşiflerin aynı gün aynı saatte yapılmasına hükmedilmesi de dikkat çekti.
Rize İdare Mahkemesi tarafından oluşturulan Bilirkişi Heyetinde, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Biyoloji Anabilim Dalı Hidrobiyoloji Uzmanı Prof.Dr. Tahir Atıcı ile aynı bölümden Çevre Mühendisi Doç.Dr.Beril Akın ve Ankara Üniversitesi Mühendislik Faültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümünden Doç.Dr. Mustafa Fener yer alıyor.
Zaman Planlaması
Söz konusu Bilirkişi İncelemesine karşı değerlendirmelerde bulunan davanın Avukatı Yakup Okumuşoğlu, aynı günde daha önceden planlanmış resmi ve özel çalışmaları olduğu yönündeki mazeretlerinin kabul edilemediğini ifade ederek, Mahkeme Heyetinin de konuya özenle yaklaştığını, aynı günde aynı bölgede yapılacak keşif için zamanlama planlaması yaptıklarını kaydetti.
Rahat Bırakıp Gitsinler
Daha önce Rize İdare Mahkemesinde, Ambarlık HES'e karşı açmış olduğu 2011/327 Esas nolu davada mahkemenin 17 Ocak 2013'te verdiği 'İptal' kararına Bakanlık ve şirketin itirazı sonrasında da kararın, 25 Haziran 2015'teki Danıştay kararı ile kesinleştiğini ifade eden Kazım Delal ise, Bakanlığın, kesinleşmiş bu mahkeme kararına karşı nasıl aynı proje için işlem tesis ettiğini sordu.
Mahkemenin aynı işlem ve proje için kendisi tarafından verilmiş ve kesinleşerek arşive kaldırılmış bir konu hakkında işlem tesis edilmesine nasıl izin verdiğine de hayret ettiğini söyleyen Delal, 'Ne olursa olsun, buralar bizim topraklarımız. Yüzyıllardır üreterek biz var ettik buraları. Atalarımızdan emanet aldık, torunlarımıza teslim edeceğiz. Kimse bizi bu yoldan alıkoyamaz. Kimse bizim HES'lere ve köyümüzü yok edecek projelere karşı sabrımızı test etmesin. Bizi rahat bırakıp köyümüzü, yurdumuzu terk etsinler' dedi.
Kazım Delal ayrıca, 25 Mart Cuma günü saat 09.00’da Andon’da yapılacak olan Bilirkişi Keşfi için çevrecileri ve yaşam savunucularını kendi ve köylülerine destek vermeye çağırdı.
16 Bin Liralık Bilirkişi Ücreti
Yurttaş Kazım ve arkadaşları, Ambarlık HES projesi ile yine aynı yerdeki taşocağı ve konkasör tesislerine karşı açtıkları dava nedeniyle, kendilerinden talep edilen toplam 16 bin liralık Bilirkişi ücretini kısmen banka kredisi kullanarak, yaşam savunucularının da çok az bir desteği sayesinde son anda yatırmıştı.
