ARAŞTIRAN VE YAZAN: ADEM İMDAT KESİCİ

Nüfus kaydına göre 01.07.1876 yılında Çayeli’nde doğmuş olan Abdullah Hoca, Mehmet ve Gülsüm’ün (Tarakçılardan) oğludur. Ana yaş olarak 01.07.1871 yılında Çayeli’nde doğmuştur. Çayeli’nin Abdullahhoca Köyü’ne adı verilmiştir. Abdullah Hoca Efendi, Aşıklar Köyü’nde dünyaya gelmiştir. Aşıklar Köyü’ne yerleşen aile aslında Orta Asya’dan Erzurum Horasan’a, oradan Veyçor’a, daha sonra Mezdap’tan Aşıklar’a doğru yerleşmişlerdir. 7 erkek, 2 kız toplam 9 kardeştirler. O zamanlarda Aşıklar Köyü’nde bulunan medresede Melik Hoca Efendi’den ders alıyordu ve o zamanın hocalarından uzun sure medresede eğitim aldıktan sonra günün birinde şöyle bir olay olmuştu.

        Bir gün Abdullah Hoca medresede ders alırken, eşkıyanın biri paldır küldür medreseye dalar ve o günkü hoca efendi ile küfürlü konuşmaya başlar. Eşkıyanın yaptığı işleri onaylıyor gibi kafa sallayan ve iyi yaptın, yapma ya, işte sen büyüksün gibi laflar eden medrese hocasını Abdullah Hoca görünce bu olaya kızar ve medreseyi hemen terk eder. Abdullah Hocaefendi İstanbul’a gitmek ister ama maddi imkânı olmadığından dolayı direk İstanbul’a gidemez.

 

        O zamanlarda Rusya’ya deniz seferi yapılırmış. Hoca Efendi de Rusya’ya gitmek için bu gemilerde çalışmaya başlar ve yola çıkar. Rusya’da ağabeyinin fırınına gidip para alıp oradan İstanbul’a gitmeyi düşünür. Fakat Rusya’ya gittiğinde ağabeyinin fırınını satıp başka bir yere taşındığını ve yerinin belli olmadığını öğrenir.

        Kendisi İstanbul’a gidince Fatih Medresesi’nde (Darul Fünün Fakültesi - Şimdiki Hukuk Fakültesi) 24 yıl okumuştur. O zamanın büyük hocalarından Hocası Tokat’lı Şakir Efendi’den ders alır. Okulu birincilikle bitirir. Ali Himmet Berki ve Ömer Nasuhi Bilmen Abdullah Hoca’nın sınıf arkadaşlarındandır. Abdullah Hocanın yakınları, İskilipli Atıf Efendi’nin Abdullah Hoca’dan ders aldığını söylemektedirler.

          Nihayet Kadı olarak göreve başlar. İlk görev yeri Konya’dır. Bir süre burada görev yaptıktan sonra Mapavri’ye geri döner ve merkezde bulunan medresede göreve başlar. Görevi gereği hutbede yaptığı bir vaazdan dolayı uzun süre ağır cezada yargılanır. Daha sonra suçsuz bulunarak beraat eder.

 (Abdullah Hoca’ya ait bir görev belgesi)

 

Mapavri Eskicami Odası Medresesi ve Abdullah Hoca:

        Eskicami Medresesi, Çayeli Eski Cami’nin bir odasında idi. Burada medrese ders programına göre dersler verilirdi. Abdullah Hocaefendi bu medresenin ve caminin hocası idi. Müderris ve Dersiam olan Abdullah Hoca, bu medresede birçok talebe yetiştirmiştir. Bu medresede derslere başlama tarihi 1900’lü yıllardır. Buradan birçok talebe İcazet belgelerini almışlardır.

         Hoca Efendi Çayeli’nin muhtelif yerlerinde hocalık yapmıştır. Bu hocalık görevi ölene dek sürmüştür. Ömrünü insanlara adayan Hoca Efendi, insanlara yardım etmeyi seven, hem hocalık hem de hakimlik konusunda bir bilen kişi olarak çok faydalı olmuştur. Kendisi hoşgörülü, merhametli, sevecen, dost canlısı, muhterem bir ilim adamıdır.

Büyük ilim ve din âlimi olması yanında meşhur Eski Cami imamıdır. Burada en az 10 yıl talebe okutmuştur. Arapça dersleri verirdi. Müezzin Hacı Hafız Sefer Sarı Hocaefendi’den de talim dersi alınırdı. Aynı zamanda Eski Cami’nin medresesinde müderrislik ve dersiamlık yapmıştır. Hocaların Hocasıdır. Kendisinin latife ve nükteleri günümüze kadar gelmiştir.

(Abdullah Hoca ve Talebeleri İlçe Müftüsü İle)

         Yüzlerce talebe yetiştirmiştir. Bir ayağı topal olduğundan dolayı kendisine “Topalhoca” lâkabı verilmiştir. Yetiştirdiği talebelerin çoğu hafızlık yapmışlardır.

 

Abdullah Hocaefendi’nin Talebelerinden Bazıları:

Mustafa KALYONCU, Yusuf ŞUŞOĞLU, Mustafa SİPAHİ (Zillihafız), Remzi ŞİŞMAN, Mehmet Ali ÇAKIR, Eyüp KÖMÜRCÜ, Süleyman LATİFOĞLU, Hamdi SANDIKÇI, Mustafa LATİFOĞLU, Temel UZUNOĞLU, Süleyman SARI, Ömer KAMİL, Rıdvan ŞAHİN, Sefer SARI, Abdurrahman SİPAHİ, Cevat ŞAHİN, Zebur KAR, Dursun Ali LATİFOĞLU, Peyhan HOCA.

Not: Bu fotoğrafta olmayan; Nevzat SAĞLAM, Osman Nuri KARAOĞLU ve Selahattin KESİCİ de öğrencileridir.

Abdullah Hoca’nın El Yazılarından Örnekler:

 

Çayeli Merkez Hacıbaşı Camii’nde 1920 yıllarında imamlık görevine başlamış ve emekli olduğu 1963 yılına kadar 40 yılı aşkın ilçemizin dini önderliğini yapmıştır.

Çayeli Nüfus idaresinin 1905 yılı tescil ve kaydına göre 06.04.1964 yılında 93 yaşındayken vefat etmiştir. Kabri köyündeki aile mezarlığındadır.

 

Bu fotoğrafta Olanlardan Bazıları: Yemliha Çakır, Remzi Şişman, Muhammet Çakır, Osman Tarakçı, Nuri Çakır, Selahattin Kesici, Abdurrahman Çakır…13.02.1964

 

Uzun yıllar Çayeli Merkez Camii’nde İmam ve Vaiz olarak görev yapan Abdullah Hoca (Abdullah Çakır), emekli olduktan 1.5 yıl sonra Kadir gecesi vefat etmiş ve zorlu kış hava şartlarında köyünde kalabalık bir toplulukla ahirete uğurlanmıştır. Allah rahmet eylesin.

 

         (Abdullah Hoca’nın Cenaze Töreni Abdullahhoca Köyü – Çayeli) 13.02.1964

1964 yılında vefat ettiğinde Büyükdere bölgesi tabir ettiğimiz Madenköy, İncesırt, Maltepe Köylerinden cenazeye gelen insanların bir metre karda ve patika köy yollarından uzun kervanlar halinde Latifli belinden Şairler vadisine aştığını, oradan da Yamaç Köyü Zazana Beli diye tabir edilen yerde artan bir cemaat kervanı ile Arsifos tarafa aştığını ve cenaze sonrası aynı kervan, kalabalık cemaatın tekrar yaya olarak geriye döndüğünü anlatanlar çoktur.

Abdullah Hoca’nın Şeceresi:

Adı : Mehmet, soyadı: soyadı kanunundan önce vefat etmiştir. Baba adı: Sait, ana adı: Hatice, doğum yeri: Çayeli, doğum tarihi: 01.07.1846, Kütük tescil tarihi: 10.06.1905, ölüm tarihi: 23.02.1910’dur. Mehmet’in Annesi: Hatice, soyadı kanunundan önce vefat etmiştir. Hatice’nin babası: Mehmet, annesi: Ayşe, doğum tarihi: 01.07.1824, ölüm tarihi: 19.04.1913. Mehmet’in eşi: Gülsüm (Abdullah Hoca’nın annesi), soyadı kanunundan önce vefat etmiştir. Gülsüm’ün babası: Ahmet, annesi: Hamide’dir. Gülsüm 01.07.1849 da doğmuş, 18.11.1909 da vefat etmiştir

        Abdullah Hoca’nın oğlu Abdurrahman 02.04.1973 tarihinde vefat etmiştir. Kızı Ayşe Çakır evlenerek Aşıklar köyüne gitmiştir ve Tarakçı soyadını almıştır. Ayşe’nin çocukları: Nuhnacı, Adem, Muhammet, Meryem, Abdullah, İsmail, Havva ve Abdurrahman Tarakçı’lardır.

        Abdullah Hoca’nın Kardeşleri: Musa, Yunus ve Ahmet Çakır’lardır. Abdullah Hoca’nın Babası Mehmet, Mehmet’in babası Sait, annesi Hatice’dir. Sait ve Hatice’den olma Mehmet 01.07.1846 yılında doğmuş, 23.02.1910 yılında vefat etmiştir. 1905 yılında tescil edilen nüfus kayıtlarında Abdullah Hoca’nın üç eşinin olduğu görülmektedir. Bunlar: Ayşe, Hamide ve Meryem’dir. Hamide 1914 yılında, Ayşe 1945 yılında, Meryem 1947 yılında ölmüşlerdir.

        Hoca Efendinin Aşıklar Köyü’nun bulunduğu bölümü Abdullahhoca Köyü olarak ayırmışlar ve yeni bir muhtarlık oluşturmuşlardır. O gün bu gün köyün adı bu olmuş. Kendisine Allah’tan rahmet, yakınlarına da saygılarımızı sunuyoruz. 

ARAŞTIRAN VE YAZAN: ADEM İMDAT KESİCİ

KAYNAKLAR: MAPAVRİ’DEN ÇAYELİ’NE 1461-2013 TARİHİ VE KÜLTÜREL ARAŞTIRMA,

Muhammet Çakır (Koti Dayı)

Adem İmdat KESİCİ’nin 09.07.2012 tarihli araştırma.

Fotoğraflar: Ali ŞİŞMAN

Çayeli Tarihi Facebook Sayfası  

 

 

Editör: HABER MERKEZİ